Prof. Witold Modzelewski, prezes Instytutu Studiów Podatkowych uważa, że propozycje zawarte w projekcie rozporządzenia o wirtualnych kasach fiskalnych prowadzą do rażąco nierównego traktowania podatników.
Ministerstwo Finansów przygotowuje się do wprowadzenia możliwości stosowania przed podatników VAT kas rejestrujących mających postać oprogramowania. Resort argumentuje, że takie rozwiązanie zachęci przedsiębiorców do wyjścia z szarej strefy. Niestety, wiele wskazuje na to, że skutek może być odwrotny.
Obecnie, zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi, na czele z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, kasy rejestrujące muszą spełnić wiele szczegółowych wymogów technicznych; podlegają także szczegółowej weryfikacji, nad którą pieczę sprawuje Prezes Głównego Urzędu Miar. Sankcje za uchybienie przepisom regulującym prawidłowość funkcjonowania kas fiskalnych zawiera Kodeks karny skarbowy.
Rozporządzenie, które chce wprowadzić resort finansów, wprowadzi sytuację, w której funkcjonować będą dwa niezależne systemy kas rejestrujących, oparte na odmiennych regulacjach – kasy sprzętowe i kasy wirtualne. Domniemanie prawdziwości ksiąg podatkowych obejmie zatem także kasy wirtualne, chociaż sam Prezes Głównego Urzędu Miar ostrzegał, że w rozwiązaniach czysto programowych trudne lub nawet niemożliwe jest zabezpieczenie przed utratą danych np. wskutek awarii lub błędów nośnika danych.
Takie zdarzenia, na które podatnik nie ma wpływu, będą skutkowały jego odpowiedzialnością karnoskarbową. Kasy wirtualne nie są w należyty sposób zabezpieczone również przed ingerencją osób trzecich. Przy sprzedaży bezpośredniej brak jest kontroli bezpośredniej, konieczny jest zatem dodatkowy system zabezpieczeń – istnieje on w przypadku kas sprzętowych, jednak planowane rozporządzenie nie ustanawia takiego systemu w odniesieniu do kas wirtualnych.
System kas wirtualnych nie przystaje zatem do wspomnianej zasady domniemania wiarygodności ksiąg podatkowych. Projektowane rozporządzenie nie zawiera w ogóle wykazu grup podatników, które mogą używać „wirtualnych kas fiskalnych”; Ministerstwo Finansów zapewniło, że wykaz ten znajdzie się w osobnym rozporządzeniu. Czyni to zatem omawiane rozporządzenie bezprzedmiotowym – nie wiadomo bowiem, kto i na jakich zasadach będzie mógł korzystać z systemu kas wirtualnych.
Art. 111b ustawy o VAT określa delegację dla Ministra Finansów do określenia w drodze rozporządzenia grup podatników lub rodzajów czynności, w odniesieniu do których możliwe jest używanie kas rejestrujących, a także wymagania techniczne dla kas rejestrujących oraz sposób ich używania. Projekt rozporządzenia dalece poza tę delegację wykracza, ponadto sam fakt wprowadzenia kas wirtualnych o obniżonym poziomie bezpieczeństwa delegację tę narusza. Zwróciło na to uwagę Rządowe Centrum Legislacji.
Reasumując – propozycje zawarte w projekcie prowadzą do rażąco nierównego traktowania podatników stosujących kasy rejestrujące w stosunku do podatników, którzy będą mogli stosować kasy wirtualne. Należy spodziewać się masowego tworzenia nowych podmiotów w celu uniknięcia rygorów przewidzianych dla posiadaczy kas sprzętowych. Wprowadzenie w życie rozporządzenia całkowicie przekreśli polski dorobek legislacyjny w dziedzinie kas rejestrujących, który stał się wzorem dla wielu państw na całym świecie.
