Konsorcjum RAFAKO INNOVATION, spółka z Grupy RAFAKO S.A. oraz Instytut Energetyki Odnawialnej zostały liderem listy rankingowej NCBiR. Celem projektu jest opracowanie i wdrożenie technologii, które umożliwią przekształcanie systemów ciepłowniczych opartych na paliwach kopalnych w efektywne energetycznie i kosztowo przedsiębiorstwa.
Projekt zakłada wykorzystanie odnawialnych źródłach energii, w co najmniej 80 proc. Demonstrator technologii będzie zlokalizowany na terenie Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnejw Końskich. Budżet przedsięwzięcia to 38 mln zł.
Przeprowadziliśmy prace analityczne, które potwierdzają możliwość modernizacji konwencjonalnych systemów ciepłowniczych przy wykorzystaniu zeroemisyjnych odnawialnych źródeł energii. Nasza koncepcja zakłada produkcję energii cieplnej z promieniowania słonecznego za pomocą wielkoskalowych kolektorów słonecznych oraz rozwiązania power-to-heat z wykorzystaniem zielonej energii. Najistotniejszym jednak elementem systemu będzie sezonowy magazyn ciepła wykonany w technologii dotąd w Polsce niestosowanej. Rozwiązania konsorcjum będzie można zastosować do ciepłowni różnej wielkości w całej Polsce. – Istniejące źródła węglowe będą wykorzystane w tej technologii jako rezerwowo-szczytowe, a docelowo, mogą być całkowicie zastąpione źródłami z OZE. – powiedział dr inż. Mariusz Twardawa, wiceprezes zarządu RAFAKO Innovation Sp. z o.o.
Obecnie około 83% koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych nie spełnia kryterium przedsiębiorstwa efektywnego energetycznie. Coraz niższa jest też ich rentowność, co wynika m.in. ze stale rosnących cen emisji CO2. Tylko nieliczne przedsiębiorstwa ciepłownicze korzystają z energii pozyskiwanej z OZE. Projekt nowej dyrektywy o OZE, która dostosowuje ciepłownictwo UE do rosnących celów klimatycznych, zakłada zwiększenie wymagań dotyczących wzrostu udziału ciepła z OZE w Polsce w latach 2021-2030.
Aktualnie poziom ten wynosi 1,1 punktu procentowego rocznie, a celem jest 1,5 p.p/rok oraz osiągnięcie 40%, zamiast obecnie obowiązującego celu 30%, udziału ciepła z OZE w 2030 roku. Wymagać to będzie integracji zeroemisyjnych OZE w systemach ciepłowniczych i zmiany dotychczasowej roli kotłów węglowych. Symulacje wykonane dla PEC Końskie pokazują, że możliwe technicznie i uzasadnione ekonomicznie jest uzyskanie nawet 80% ciepła z OZE dzięki wykorzystaniu energii słonecznej termicznej i niezbilansowanej energii z farm wiatrowych oraz sezonowego magazynu ciepła wspartego tylko szczytową pracą kotła węglowego. – poinformował Grzegorz Wiśniewski, Prezes Instytutu Energetyki Odnawianej.
Demonstrator technologii będzie zlokalizowany na terenie Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w Końskich. Z uwagi na zainstalowane tu moce cieplne i strukturę paliwową wytwarzania ciepła, a nawet warunki meteorologiczne, można uznać to miejsce za reprezentatywne dla większości miejskich systemów ciepłowniczych w Polsce zarówno. – Projekt wpisuje się w strategię naszego przedsiębiorstwa przygotowaną przy dużym wsparciu Instytutu Energetyki Odnawialnej. Dzięki współpracy z Burmistrzem Miasta Końskie Krzysztofem Obratańskim i Zarządem Koneckiej Spółdzielni Mieszkaniowej byliśmy w stanie w krótkim czasie zaproponować obszar demonstracji, dla którego konsorcjum przygotowało analizy. Inwestycja jest szansą dla PEC a głównie dla naszych odbiorców na ustabilizowanie cen ciepła przez uniknięcie stale rosnących kosztów emisji CO2. – wyjaśnił Tomasz Szatkowski prezes PEC Końskie.
W Gminie Końskie od wielu lat inwestycje w szeroko rozumianą ochronę środowiska traktowane są priorytetowo. Zmodernizowaliśmy gospodarkę wodnościekową, oraz gospodarkę odpadową, ograniczamy zużycie energii oraz zanieczyszczenie powietrza wykonując termomodernizację budynków i wymianę kopciuchów na nowe piece, stworzyliśmy od podstaw niskoemisyjną komunikację publiczną. Dlatego od początku wspieraliśmy inicjatywę Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej, która jest naturalną kontynuacją działań naszego samorządu, dającą szanse gminie i mieszkańcom na lepsze warunki życia. – powiedział Burmistrz Miasta i Gminy Końskie Krzysztof Obratański.
Modernizacja sektora ciepłowniczego w Polsce wynika z konieczności dostosowania ciepłowniczych jednostek o mocach poniżej 50 MW opartych na spalaniu paliw kopalnych, a w szczególności węgla do wymogów Dyrektywy UE o emisjach z instalacji średniej wielkości (MCP), która od 2025 roku wprowadza standardy emisyjne zanieczyszczeń po raz pierwszy dla tej grupy instalacji. Zgodność z nowymi limitami będzie wymagać modernizacji wielu istniejących elektrociepłowni i ciepłowni o mocy poniżej 50 MW. Na koniec roku 2019 w Polsce wg URE funkcjonowało do 396 koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych. Analizy rynkowe wskazują, że ponad 83 proc. jednostek ciepłowniczych wymaga inwestycji.
Przedsięwzięcie „Ciepłownia Przyszłości, czyli system ciepłowniczy z OZE”, finansowane jest z Funduszy Europejskich w ramach Programu Inteligentny Rozwój. Postępowanie ogłoszone na potrzeby tego przedsięwzięcia odbywa się w trybie zamówień przedkomercyjnych (PCP).
