Firma Intel świętuje dziś 50. rocznicę stworzenia Intel 4004 – pierwszego na świecie dostępnego komercyjnie mikroprocesora. Wprowadzony na rynek w 1971 r. układ 4004 utorował drogę nowoczesnym mikroprocesorom – „mózgom”, które leżą u podstaw niemal każdej nowoczesnej technologii od chmury obliczeniowej po urządzenia brzegowe. Mikroprocesory są punktem wspólnym najważniejszych osiągnięć technicznych – przetwarzania bez granic (ubiquitous computing), wszechobecnej łączności, infrastruktury typu cloud-to-edge i sztucznej inteligencji – oraz nadają szybsze niż kiedykolwiek tempo innowacjom.
W tym roku przypada 50. rocznica opracowania układu 4004. Pomyślcie, jak wiele osiągnęliśmy w ciągu ostatniego półwiecza. To był przełom techniczny – chwila, która tak naprawdę dała początek erze komputerów! – powiedział dyrektor generalny Intela, Pat Gelsinger.
Mikroprocesor 4004 był pionierskim osiągnięciem, a jego sukces dowiódł, że złożone obwody scalone można zmieścić w układzie wielkości paznokcia. Moment jego wynalezienia oznaczał też narodziny nowej metody projektowania nieregularnych układów logicznych, na której opierały się kolejne generacje mikroprocesorów, zanim wyewoluowały w konstrukcje wykorzystywane w dzisiejszych nowoczesnych urządzeniach.
Patrząc wstecz na rok 1970, było oczywiste, że mikroprocesory zmienią sposób, w jaki projektujemy systemy, przechodząc od wykorzystania sprzętu do oprogramowania. Jednak tempo ich rozwoju i wprowadzenia do użytku w przemyśle było naprawdę zaskakujące. – stwierdził były inżynier Intela Federico Faggin, który zaprojektował oraz wyprodukował układ Intel 4004 we współpracy z Teddem Hoffem i Stanem Mazorem.
Podczas gdy model 4004 – pierwszy dostępny komercyjnie mikroprocesor wykorzystywany w kalkulatorach biurkowych – zapoczątkował erę nowoczesnych komputerów, zaprezentowane przez liderów firmy podczas październikowego wydarzenia Intel Innovation najnowsze procesory Intel Core 12. generacji dadzą początek kolejnej erze. Hybrydowa architektura tej nowej linii układów, która została opracowana w rezultacie ścisłego powiązania oprogramowania i sprzętu, zapewni niezrównaną wydajność w kolejnych generacjach.
Pół wieku od powstania mikroprocesora 4004 Intel nadal wprowadza innowacje, odkrywa nowe obszary i przesuwa granice możliwości komputerów, dzięki badaniom w takich dziedzinach jak obliczenia kwantowe z użyciem kriogenicznego układu Horse Ridge II oraz obliczenia neuromorficzne, w których wykorzystywany jest układ Intel Loihi 2.
Historia układu 4004
W 1969 r. firma Nippon Calculating Machine Corp. zwróciła się do Intela z prośbą o zaprojektowanie obwodów scalonych dla jej prototypowego kalkulatora Busicom 141-PF. Inżynier Intela Faggin wraz z zespołem zmodyfikowali pierwotne plany 12 wyspecjalizowanych układów, ostatecznie opracowując zestaw złożony z czterech układów (w tym mikroprocesora 4004), który spełnił wymagania klienta. Nie większy od paznokcia procesor 4004 miał taką samą moc obliczeniową, jak zbudowany w 1946 r. pierwszy elektroniczny komputer, który zajmował cały pokój.
