Transformacja cyfrowa jest priorytetem dla firm europejskich. Zaawansowane technologie cyfrowe są powiązane z wyższą produktywnością firmy, działaniami inwestycyjnymi i innowacyjnymi, wskazuje Europejski Bank Inwestycyjny (EBI)
Ponadto firmy, które mają przyjęte technologie cyfrowe są w stanie lepiej radzić sobie z utrudnieniami wywołanymi przez COVID-19. Jednak firmy z UE pozostają w tyle za Stanami Zjednoczonymi pod względem adopcji cyfrowej. Zanim będzie zbyt późno Europa musi szybko wykorzystać potencjał technologii cyfrowych, a także zająć się wyzwaniami, jakie ze sobą niosą.
Cyfryzacja wpływa na inwestycje i konkurencyjność, a zatem stanowi kluczową kwestię. Rozprzestrzenianie zaawansowanych technologii cyfrowych, takich jak zaawansowana robotyka, druk 3D, sztuczna inteligencja czy internet rzeczy wpływa na produktywność, na rynki pracy, a także na ryzyko wynikające ze zmiany klimatu. Wskaźniki adopcji technologii cyfrowych w Unii Europejskiej są niższe niż w Stanach Zjednoczonych (63% vs 73%), ale popularność zaawansowanych technologii cyfrowych jest bardzo niejednorodna w poszczególnych krajach UE.
Pomiar adaptacji cyfrowej i ocena stopnia, w jakim cyfryzacja może się zmieniać a oddziaływanie na różne gospodarki jest trudne. Na przykład definicje i rachunkowość narodowa – systemy często różnią się w poszczególnych krajach UE i Stanach Zjednoczonych. Aby wspierać opartą na dowodach debatę na temat: wpływu cyfryzacji, w ankiecie EBI Investment Survey (EIBIS) przeprowadzono wywiady z ponad 13 000 firm w Unii Europejskiej, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych każdego roku. Kluczową cechą ankiety jest to, że zadaje te same pytania firmom w 29 krajach i pyta, czy wdrożyły technologię cyfrową w swoich przedsiębiorstwach. Takie podejście pozwala nam uchwycić wskaźniki adopcji dla bardzo konkretnych zaawansowanych technologii i jednocześnie oceniać wpływ transformacji cyfrowej na różne gospodarki bardziej ogólnie.
Firmy z UE pozostają w tyle za Stanami Zjednoczonymi pod względem adopcji cyfrowej. W 2020 r. tylko 63% firm w UE wdrożyło co najmniej jedną technologię cyfrową, w porównaniu do 73% w Stanach Zjednoczonych. Adopcja cyfrowa w sektor biznesu szybko się rozprzestrzenia, zarówno w Unii Europejskiej, jak iw Stanach Zjednoczonych.
Większość firm, które są już cyfrowe, wdrożyła więcej niż jedną technologię cyfrową. Jednocześnie około 40% firm deklaruje, że w przeszłości przyjęło co najmniej jedną z technologii. Dlatego cyfryzacja wydaje się być ostatnim priorytetem dla wielu firm. Oznacza to, że Unia Europejska musi szybko podjąć wysiłki, aby wesprzeć inwestycje w cyfryzację, aby dogonić firmy w USA.
Wartość firm jest ważona uwzględniając wartość dodaną
Firmy cyfrowe inwestują więcej w środki mające na celu poprawę efektywności energetycznej. Większość dużych firm w Unii Europejskiej zainwestowała w środki mające na celu poprawę efektywności energetycznej. Ale decyzje inwestycyjne jeśli chodzi o efektywność energetyczną, nie zależą tylko od wielkości, ale także od statusu cyfrowego. W Unii Europejskiej tylko 54% dużych firm, które w przeszłości nie zainwestowały w technologie cyfrowe, aby poprawić efektywność energetyczną w porównaniu do 69% dużych firm cyfrowych. Przepaść między firmami niecyfrowymi i cyfrowymi inwestującymi w efektywność energetyczna jest mniej wyraźna w przypadku małych firm.
Firmy cyfrowe są bardziej skłonne do inwestowania w przeciwdziałanie skutkom zmian klimatycznych. Firmy z UE inwestują częściej niż firmy amerykańskie (44% w porównaniu do 32%) w zwalczanie skutków zdarzeń pogodowych i ograniczanie emisji dwutlenku węgla. Ponadto Unia Europejska ma wyższy udział firm planujących inwestycje zmniejszające wpływ zmian klimatycznych w ciągu najbliższych trzech lat – zarówno dla firm, które już zainwestowały a także tych, które jeszcze nie rozpoczęły. Ponad 50% firm amerykańskich deklaruje, że jeszcze nie zainwestowało i nie planują żadnych inwestycji mających na celu przeciwdziałanie skutkom zdarzeń pogodowych lub ograniczenie emisji dwutlenku węgla.
Podczas gdy Stany Zjednoczone mają wyraźnie wyższy udział firm cyfrowych niż Unia Europejska, Europa jest liderem wśród firm, które inwestują, aby stawić czoła przejściowym i fizycznym zagrożeniom związanym ze zmianą klimatu (ICC – investment to address the climate change) lub połączenie ICC i technologii cyfrowej. Unia Europejska przoduje w porównaniu do Stanów Zjednoczonych w udziale firm zarówno ICC jak i cyfrowych (32% w porównaniu do 28%). Podział firm, które są tylko ICC (ale nie cyfrowe) w Unii Europejskiej jest również blisko trzykrotnie wyższy niż w Stanach Zjednoczonych (14% w porównaniu do 5%).
Firmy cyfrowe stosują zwykle lepsze praktyki zarządzania, w tym praktyki ekologicznego zarządzania. Firmy cyfrowe korzystają z formalnych strategicznych systemów monitorowania biznesu (z kluczowymi wskaźnikami wydajności) więcej i częściej niż firmy niecyfrowe. Są również bardziej skłonne nagradzać indywidualne wyniki wyższymi płacami. Ponadto firmy cyfrowe coraz częściej wyznaczają osobę odpowiedzialną za definiowanie i monitorowanie strategii dotyczących zmian klimatu. Tym samym częściej zgłaszają, że ustawili oraz monitorują cele dotyczące emisji dwutlenku węgla i zużycia energii. Ten dowód jest zgodny z wynikami z poprzednich badań podkreślających znaczenie praktyk zarządzania dla przyjętych technologii i wydajności firmy (Bloom i in. 2019). Decydenci muszą stworzyć lepsze zachęty dla firm w celu poprawy swoich osiągnięć w zakresie wskaźników środowiskowych, społecznych i ładu korporacyjnego (ESG) – obszar, w którym technologie cyfrowe mogą pomóc firmom monitorować postępy.
Wkład grupy EBI w proces cyfryzacji w Europie
Grupa EBI odgrywa kluczową rolę we wspieraniu cyfryzacji europejskich przedsiębiorstw poprzez finansowanie innowacji i rozwój nowych umiejętności. Tylko w 2020 r. inwestycje w innowacje, umiejętności i cyfryzację osiągnęły 14,4 mld EUR. W ciągu ostatnich 2 lat EBI zainwestował ponad 3 miliardy euro w technologie AI. W 2020 r. EBI uruchomił instrument współinwestycyjny o wartości 150 mln EUR, aby inwestować w projekty AI i Blockchain wraz z zarządzającymi funduszami wspieranymi przez EFI i inwestorami z sektora prywatnego.
EBI jest również znaczącym inwestorem w infrastrukturę cyfrową UE. W 2020 r. finansowanie z EBI pomogło wystrzelić w kosmos 60 satelitów zapewniających szerokopasmowy dostęp do Internetu i umożliwiło 2,6 mln subskrypcji usług 5G.
Rywalizacja o globalne przywództwo technologiczne nabiera tempa. Ale już teraz wydaje się, że to wyścig między USA i Chinami: razem odpowiadają za ponad 80% 25 miliardów euro rocznych inwestycji kapitałowych w technologie AI i BC, podczas gdy UE-27 odpowiada tylko za 7% tej globalnej kwoty , inwestując zaledwie 1,75 mld euro.
Wkład grupy EBI w proces cyfryzacji w Polsce – 2021
1. 2021 sierpień – Europejski Bank Inwestycyjny udzielił kredytu firmie Nexera – do 325 mln zł (73 mln euro) na projekt infrastruktury Fiber To The Home (FTTH) w pięciu województwach (warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie, mazowieckie, łódzkie oraz świętokrzyskie). Projekt jest objęty gwarancją Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS), finansowego filaru planu inwestycyjnego dla Europy. Nexera skorzysta również z krajowych i unijnych dotacji, przyznanych jej w wyniku konkursów Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa (POPC) na dofinansowanie projektu, budowy i eksploatacji sieci FTTH w Polsce.
W rezultacie Nexera planuje wdrożyć do 2025 roku sieć FTTH, która będzie obsługiwać ponad 700 tys. adresów gospodarstw domowych, firm i szkół we wspomnianych regionach. W odniesieniu do POPC szacuje się, że pożyczka EBI pomoże Nexerze udostępnić łącza dla około 530 tys. gospodarstw domowych, a także 1400 szkół do 2023 roku.
2. 2021 październik – Europejski Bank Inwestycyjny udzielił kredytu w wysokości 600 mln PLN (130 mln EUR) spółce telekomunikacyjnej Światłowód Inwestycje, której współwłaścicielami są Orange Polska i APG, holenderski fundusz emerytalny. Światłowód Inwestycje sfinalizował transakcję i tym samym uzyskał dostęp do finansowania w łącznej wysokości 3,1 mld PLN, które obejmuje kredyt udzielony przez EBI. Sieć firmy Światłowód Inwestycje ma dotrzeć do 2,4 mln gospodarstw domowych do końca 2025 roku.
Według Indeksu Gospodarki Cyfrowej i Społeczeństwa Cyfrowego Komisji Europejskiej za rok 2020, zawierającego aktualny zestaw wskaźników dotyczących cyfryzacji i transformacji cyfrowej dla krajów UE, Polska należy do najmniej zaawansowanych państw w Europie pod względem stopnia cyfryzacji. W ciągu ostatnich kilku lat w Polsce nastąpiła znaczna poprawa w zapewnianiu dostępu do internetu. Znajduje to odzwierciedlenie w ponadprzeciętnej dostępności bardzo szybkiego internetu, jak również dostępu do szerokopasmowej telefonii komórkowej. Jednocześnie ogólna liczba użytkowników stacjonarnych łączy szerokopasmowych jest niższa od średniej w UE, a różnica ta pogłębia się od 2015 roku. Niska dostępność internetu stacjonarnego jest szczególnie widoczna na obszarach o mniejszej gęstości zaludnienia.
Ponieważ około 80% projektu jest realizowane w regionach spójności, będzie on skierowany w szczególności do obszarów o niedostatecznym zasięgu sieci. Ponadto projekt wpisze się w działania w dziedzinie klimatu dzięki oszczędnościom energii generowanym przez użytkowników końcowych podłączonych do sieci FTTH.
W 2021 roku inwestycje EBI w Polsce wsparły dwa bardzo ważne projekty: umowa z Orange – 600 mln PLN wspiera rozwój szybkiego Internetu na obszarach o niedostatecznym zasięgu sieci oraz umowa z Nexerą – 325 mln PLN na rozwój szybkiego Internetu w słabiej zaludnionych obszarach. Oba projekty przyczynią się do przyspieszenia zielonej i cyfrowej transformacji, co za tym idzie wesprą proces wyrównywania szans mieszkańców tych terenów. Podnoszenie poziomu cyfryzacji, tak w Polsce jak i w innych krajach UE, jest priorytetem dla EBI zwłaszcza w tym wymagającym okresie trwającej pandemii. Tylko zaawansowane rozwiązania cyfrowe mogą wesprzeć rozwój silnych i zdrowych gospodarek i społeczeństw. – powiedziała prof. Teresa Czerwińska Wice-Prezes EBI odpowiedzialna za nadzór inwestycji banku w takich obszarach jak innowacje oraz rozwój gospodarki cyfrowej, nauki i edukacji.
Założenia UE dotyczące cyfryzacji do 2030
Komisja Europejska proponuje przełożyć na konkretne terminy ambicje UE w zakresie cyfryzacji na 2030r. Są 4 główne filary:
1. Obywatele posiadający umiejętności cyfrowe i wysoko wykwalifikowani specjaliści cyfrowi;
Do 2030 r. co najmniej 80% wszystkich dorosłych obywateli UE powinno posiadać podstawowe umiejętności cyfrowe.
2. Bezpieczna, wydajna i zrównoważona infrastruktura cyfrowa;
Do 2030 r. wszystkie gospodarstwa domowe w UE powinny mieć łączność gigabitową, a wszystkie zaludnione obszary powinny być objęte siecią 5G; produkcja najnowocześniejszych i zrównoważonych półprzewodników w Europie powinna stanowić 20% produkcji światowej; W UE należy wdrożyć 10 000 neutralnych dla klimatu, wysoce bezpiecznych węzłów brzegowych; a Europa powinna mieć swój pierwszy komputer kwantowy;
3. Cyfrowa transformacja przedsiębiorstw;
Do 2030 r. trzy na cztery firmy powinny korzystać z usług przetwarzania w chmurze, big data i sztucznej inteligencji; ponad 90% MŚP powinno osiągnąć przynajmniej podstawowy poziom intensywności cyfrowej; oraz liczba jednorożców w UE powinna się podwoić;
4. Cyfryzacja usług publicznych;
Do 2030 r. wszystkie kluczowe usługi publiczne powinny być dostępne online; wszyscy obywatele będą mieli dostęp do swojej elektronicznej dokumentacji medycznej; 80% obywateli powinno korzystać z rozwiązania eID.
