System e-CRUB jest systemem teleinformatycznym prowadzonym na podstawie art. 88a ust. 3 Prawa Budowlanego przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego (GINB) i działa od dnia 1 sierpnia 2022 r. Autorem tekstu jest Mateusz Brzęcki, kancelaria Graś i Wspólnicy.
W systemie e-CRUB GINB prowadzi na poziomie centralnym dwa rejestry: (1) osób posiadających uprawnienia budowlane oraz (2) rejestr osób ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie. Szczegółowy wykaz danych jakie można znaleźć w systemie e-CRUB znajduje się w art. 88a ust. 2 Prawo Budowlane i obejmuje dane osób uprawnionych do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie takie jak imię i nazwisko, datę wpisu do rejestru, adres zamieszkania, informacje o wykształceniu czy także o zakresie uprawnień budowlanych.
Oczywiście dane, o których mowa powyżej, nie są dostępne dla wszystkich. GINB udostępnił dwie wyszukiwarki: wyszukiwarkę publiczną e-CRUB oraz wyszukiwarkę dla organów. Wyszukiwarka, do której dostęp jest powszechny, nie udzieli nam informacji w zakresie szczegółowych danych osób wpisanych do rejestru takich, jak nr PESEL czy informacji w zakresie nałożenia kar na osobę wpisaną do e-CRUB.
Do systemu e-CRUB zostały wpisane automatycznie wszystkie osoby, które nabyły uprawnienia budowlane od dnia 1 stycznia 1995 r. Z kolei osoby, które nabyły uprawnienia przed tą datą w celu wpisania do systemu, muszą złożyć wniosek do odpowiedniej izby samorządu zawodowego, do którego przynależą. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez GUNB do rejestru zostało wpisane już ok. 130 tys. osób.
Jedną z najważniejszych zmian, jakie wprowadza system e-CRUB jest brak obowiązku załączenia kopii uprawnień i dokumentów potwierdzających przynależność do izb we wnioskach o pozwolenie na budowę oraz innych wnioskach i zgłoszeniach składanych do organów administracji architektoniczno-budowlanej przez osoby wpisane do tego rejestru. Rejestr e-CRUB ma ułatwić organom administracji architektoniczno-budowlanej kontrolę uprawnień przy rozpatrywaniu ww. wniosków oraz w trakcie realizacji procesu inwestycyjno-budowlanego.
Wprowadzenie systemu e-CRUB może mieć także pozytywny skutek względem podmiotów zainteresowanych współpracą z osobami wpisanymi do rejestru, gdyż umożliwia weryfikację uprawnień uczestników procesu budowlanego przez inwestorów. W konsekwencji powinien on pozytywnie wpłynąć na bezpieczeństwo inwestora m.in. w zakresie zawierania umów o sporządzenie projektów budowlanych czy objęcia nadzoru budowlanego przez kierownika budowy.
Podsumowując, uruchomienie systemu e-CRUB należy uznać za zmianę w dobrym kierunku. Po pierwsze, ze względu na zmniejszenie wymogów formalnych i usunięcie obowiązku składania dokumentów potwierdzających uprawnienia budowlane do wniosków w postępowaniach inwestycyjno-budowlanych. Po drugie, poprzez umożliwienie weryfikacji osób posiadających wymagane Prawem Budowlanym uprawnienia w jednej wyszukiwarce, co powinno zwiększyć bezpieczeństwo podmiotów funkcjonujących na rynku budowlanym.
