Szara strefa na rynku zakładów wzajemnych w Polsce mocno rośnie nominalnie – wynika z najnowszego raportu EY Polska dla Stowarzyszenia Graj Legalnie. Rosną tym samym straty Skarbu Państwa.
Zgodnie z szacunkami EY, w 2021 r. w Polsce szara strefa na rynku zakładów wzajemnych stanowiła nawet 45,2%* wartości obrotów oraz 22,9% wartości przychodów netto (GGR – tj. obrót pomniejszony o wygrane) całkowitego rynku zakładów wzajemnych online. Natomiast w 2018 roku udział szarej strefy w całkowitym rynku zakładów wzajemnych online wynosił 51,6% wartości obrotów oraz 27,1% wartości przychodów netto.
„Szara strefa spada jedynie w ujęciu procentowy, ale wynika to z faktu, iż bardzo szybko rośnie cały rynek. Dlatego dziś 45% wartości obrotów to znacznie więcej niż 51 proc. kilka lat temu – mówi Paweł Sikora, prezes Stowarzyszenia Graj Legalnie, które zleciło EY Polska przygotowanie raportu.
Jego słowa potwierdzają dane opracowane przez EY. I tak ujęciu nominalnym, wartość obrotów w szarej strefie na rynku zakładów wzajemnych online w Polsce wzrosła z poziomu 4,1 mld PLN w 2018 r. do 7,6 mld PLN w 2021 r. „Konsekwencją rosnącej w ujęciu bezwzględnym wielkości szarej strefy na rynku zakładów wzajemnych online jest coraz większa wartość utraconych dochodów sektora finansów publicznych z podatku od gier. W 2018 r. straty z tego tytułu wyniosły 141 205 mln PLN, a w 2021 r. już 348 379 mln PLN” – dodaje Sikora.
Dlaczego szara strefa wciąż rośnie?
„Brak rejestracji transakcji przez nielegalnych operatorów zakładów wzajemnych pozwala im uniknąć opodatkowania i w ten sposób uzyskać korzyści finansowe, ze szkodą dla sektora finansów publicznych oraz legalnie działających podmiotów, które są narażone na nieuczciwą konkurencję. Co więcej, najczęściej to podmioty zagraniczne oferują polskim graczom nielegalne zakłady wzajemne online, co utrudnia ich efektywne sankcjonowanie przez regulatorów w Polsce oraz prowadzi do transferu środków od polskich graczy za granicę – tłumaczy Paweł Sikora.
„Wyniki autorskiego podejścia ekonometrycznego EY Polska do badania wielkości szarej strefy na rynku zakładów bukmacherskich online pokazują, że o ile w ostatnich latach udział szarej strefy w internetowym rynku zakładów bukmacherskich spada, to poziom szarej strefy w ujęciu nominalnym rośnie. Obserwowany spadek udziału szarej strefy w całkowitej wartości rynku bukmacherów online nie wynika zatem z kurczenia się szarej strefy, a z szybszego wzrostu rynku legalnego. Analiza pokazuje, że sektor finansów publicznych, mimo nowelizacji prawa i wprowadzonych wraz z nią narzędzi przeciwdziałania szarej strefie na rynku hazardowym online, traci każdego roku setki milionów złotych z tytułu nieodprowadzonego podatku od gier, do których należałoby jeszcze dodać utracone dochody z CIT czy PIT” – wskazał Dr Marek Rozkrut, Partner i Główny Ekonomista EY na Unię Europejską i region CESA, współautor raportu EY o szarej strefie na rynku kasyn i zakładów wzajemnych online w Polsce.
Konsekwencje dla gospodarki
Występowanie szarej strefy niesie ze sobą istotne konsekwencje gospodarcze oraz społeczne. Mogą one objawiać się m.in. gorszą sytuacją sektora finansów publicznych, zaburzaniem konkurencji na rynku, mniejszą ilością lub niższą jakością dóbr publicznych oraz osłabieniem wzrostu gospodarczego. W debacie publicznej pojawiają się bardzo różne szacunki wielkości szarej strefy na rynku hazardowym online. Niestety, najczęściej nie towarzyszą im szczegóły dotyczące zastosowanej metodyki lub zakresu wykorzystanych danych, co utrudnia dyskusję o faktycznej skali i ewolucji tego zjawiska oraz możliwości jego ograniczenia.
Raport EY o szarej strefie na rynku hazardowym online w Polsce powstał na zlecenie Stowarzyszenia Graj Legalnie. Analiza została przeprowadzona przez Zespół Analiz
Ekonomicznych EY, który posiada unikatowe doświadczenie w badaniu zjawiska szarej strefy,zarówno na poziomie całej gospodarki, jak i poszczególnych branż. Celem raportu jest przedstawienie wyników analizy rynku hazardowego online w Polsce. W jej ramach został zbudowany model ekonometryczny, który pozwolił na oszacowanie poziomu szarej strefy. Ponadto raport EY zawiera szacunki utraconych dochodów z podatku od gier z powodu występowania szarej strefy.
*Do oszacowania wartości szarej strefy na rynku hazardowym online EY posłużył się panelowymi modelami ekonometrycznymi zbudowanymi na danych z krajów UE, oddzielnie dla rynku kasyn online oraz dla rynku zakładów wzajemnych online. Dla rynku zakładów wzajemnych online EY zaprezentował szacunki z dwóch modeli, spośród których w tekście przywołano te otrzymane na podstawie modelu lepiej dopasowanego do danych dla Polski. Rynek kasyn i zakładów bukmacherskich odpowiada za zdecydowaną większość szarej strefy na rynku hazardowym online, dlatego opisując te dwa rynki łącznie określamy je jako wartość dla nielegalnego rynku hazardowego online ogółem.
