Unijny Akt o usługach cyfrowych (DSA) inaczej nazywany „Nową Konstytucją Internetu” w pełni obowiązywać zacznie dokładnie 17 lutego 2024 r. To najważniejszy od ponad 20 lat akt prawny dotyczący prawa Internetu.
„Akt nakładać będzie m.in. nowe obowiązki na platformy handlu internetowego kojarzące przedsiębiorców sprzedających swoje produkty i usługi konsumentom. Należy podkreślić, że zmian będzie bardzo dużo, a dostosowanie się firm internetowych do wymogów AUC będzie sporym wyzwaniem”.
W październiku 2022 roku w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowany został Akt o Usługach Cyfrowych (Digital Services Act), który formalnie wszedł w życie 16 listopada 2022 r. Jednak zdecydowana większość jego przepisów i postanowień wejdzie w życie w lutym przyszłego roku. Przedsiębiorcy świadczący usługi pośrednie w Internecie mają zatem czas na przygotowanie się do nowej regulacji. Nie ulega jednak wątpliwości, że AUC znacząco zmieni sposób funkcjonowania Internetu i będzie to wręcz internetowa rewolucja.
„Zakres przedmiotowy unijnego Aktu o usługach cyfrowych jest bardzo szeroki i obejmuje trzy kluczowe obszary takie jak: moderowanie nielegalnych lub szkodliwych treści, zasady prowadzenia reklamy internetowej i sposób funkcjonowania platform handlu elektronicznego, umożliwiających zawieranie transakcji B2C. Warto wskazać, że platformy pośredniczące takie np. jak Allegro i Amazon, zobowiązane będą przede wszystkim do zbierania i weryfikowania informacji o firmach handlujących na ich platformach. Ponadto, jeśli platforma dowie się – np. od organów ścigania – że jej użytkownik kupił za jej pośrednictwem nielegalny towar lub usługę, musi go o tym poinformować” – wskazuje Xawery Konarski, wiceprezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji (PIIT) oraz prezes Stowarzyszenia Prawa Nowych Technologii (SPNT).
Wskazał ponadto, że nie będzie także możliwe prowadzenie tzw. reklamy targetowanej do małoletnich, czyli profilowania reklam na podstawie danych osobowych, w tym informacji o wieku małoletnich.
„Reklamodawca nie będzie także mógł zwrócić się do reklamobiorcy, aby ten wyświetlił reklamy jego produktu np. reklamę gry, internautom w wieku do 18 lat. Skomplikowane będą przypadki serwisów, których tematyka wskazuje, że ich użytkownikami są małoletni. Zakaz profilowania oczywiście nie oznacza, że w ogóle nie będzie można wyświetlać reklam małoletnim internautom, ale nie będzie można zamawiać reklam z użyciem takich kryteriów, jak to, że odbiorca jest małoletni i interesuje się określonymi treściami w internecie” – dodał Konarski.
Kolejne zmiany, które zostaną wprowadzone na mocy Aktu o Usługach Cyfrowych dotyczą zasad rezygnacji z subskrypcji np. w mobilnych aplikacjach.
„W tym momencie rezygnacja z posiadanej subskrypcji jest często trudniejsza niż samo rozpoczęcie usługi. Tego typu praktyki, a także inne interfejsy typu „dark patterns” zostaną zakazane. Dotyczy to także różnicowania widoczności poszczególnych informacji i linków, np. przez zmianę koloru czy wielkość czcionki oraz naszej prywatności w sieci i wyrażania przez internautów zgody na przetwarzanie danych osobowych lub zainstalowanie plików cookies bez ich wiedzy” – wskazał prezes SPNT.
Istotną kwestią jest wypracowanie krajowych regulacji dla nowej „konstytucji Internetu” oraz powołanie krajowego koordynatora ds. usług cyfrowych nadzorującego efektywnego działanie AUC.
Podczas Kongresu Prawa Nowych Technologii zorganizowanego 3 lutego 2023 r. Wiceprezes PIIT, Xawery Konarski przedstawił listę zadań, która będzie musiała być wykonana na etapie wdrożenia AUC:
opracowanie procedur i dokumentacji dotyczących procesu moderowania treści nielegalnych (np. mowa nienawiści, podróbki legalnych towarów), czy szkodliwych (np. treści o charakterze dezinformacji),
wprowadzenie systemu priorytetowej obsługi zgłoszeń dokonywanych przez „zaufane podmioty sygnalizujące”,
wprowadzenie systemu zgłaszania powiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa zagrażającego życiu lub bezpieczeństwu osoby lub osób,
weryfikacja dotychczas stosowanych regulaminów (warunków świadczenia usług) pod kątem zgodności z przepisami AUC,
audyt stron internetowych pod kątem identyfikacji i usunięcia „zwodniczych interfejsów” (dark patterns),
zmiany systemów wyświetlania reklamy internetowej – m.in.: implementacja wymogu podania dodatkowych informacji dla użytkowników oraz implementacja ograniczeń reklamy targetowanej opartej na profilowaniu (małoletni, profilowanie wykorzystujące dane wrażliwe),
zmiany sposobu funkcjonowania internetowych platform handlowych (B2C), m.in.: implementacja obowiązku weryfikacji przedsiębiorców dokonujących transakcji na platformach, zapewnienie funkcjonalności pozwalających na spełnienie obowiązków informacyjnych przez przedsiębiorców dokonujących transakcji na danej platformie oraz implementacja obowiązku podania informacji o nielegalnym towarze lub usłudze.
