Adam Ciulkiewicz, radca prawny kancelarii Graś i Wspólnicy, w komentarzu eksperckim dla ISBtech o kwestii podatkowej kryptowalut.
Kryptowaluty same w sobie nie są traktowane przez polski system podatkowy jako środki pieniężne. Stanowią natomiast do momentu ich wymiany na legalny środek płatniczy, prawnie identyfikowane kapitały pieniężne. Również wymiana jednej waluty wirtualnej na inną walutę wirtualną nie powoduje obowiązku podatkowego. Dopiero zbycie waluty wirtualnej powodujące jej wymianę na legalną walutę państwową, skutkuje powstaniem obowiązku zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 11 i ust. 1g ustawy o podatku osobowym od osób fizycznych.
Ważnym zastrzeżeniem jest to, iż zgodnie min. z w/w przepisem zbycie waluty wirtualnej, owszem oznacza wymianę na prawny środek płatniczy, ale oznacza również zapłatę za towary lub jakiekolwiek inne prawa majątkowe nie będące walutą wirtualną lub uregulowanie zobowiązania. Co niezmiernie istotne, w rozliczeniu przychodu i kosztu panuje zasada osobnego rozliczania źródła przychodu i osobnego obliczania kosztów z tym związanych.
Oznacza to, iż nie ma możliwości odliczenia np. kosztu nabycia waluty wirtualnej od dochodu innych kapitałów. Uwzględnienie kosztów nabycia waluty wirtualnej oceniane jest zgodnie z art. 22 ustawy o PIT. Zatem kosztami są koszty związane bezpośrednio z nabyciem w związku przyczynowym, a nie np. wynikające ze sposobu samego pozyskania środków na nabycie. Nie są tymi kosztami również koszty energii zużywanej na koparki kryptowalut, ani komputery i karty graficzne wykorzystywane do ich kopania – rzeczone
koparki. Kosztem nie są też koszty obsługi wymiany jednej waluty wirtualnej na inną.
Rozliczenie dochodu z obrotu walutą wirtualną traktowane jest jako rozliczenie przychodów kapitałowych rozumianych zgodnie z art. 30b ustawy o PIT i w konsekwencji podatek rozliczamy wg. stawki 19% dla dochodów z art. 30b ustawy o PIT. Deklaracją rozliczeniową jest PIT-38. Możliwe jest złożenie tej deklaracji elektronicznie oraz papierowo. Możemy również skorzystać z usługi PFR (pre filed return) Ministerstwa Finansów. Co istotne, zeznanie jest składane również wtedy, gdy jedynym jego przedmiotem jest wydatek na nabycie waluty wirtualnej, tzn. koszt o który może być pomniejszony przychód w przyszłym roku powinien również być wcześniej zadeklarowany.
Termin złożenia deklaracji upływa w tym roku 2 maja, ponieważ 30 kwietnia przypada w niedzielę, a 1 maja jest dniem wolnym od pracy. Z racji tego, że podmioty obracające walutami wirtualnymi nie są w tym zakresie zasadniczo zobowiązanie do wystawienia PIT-8C, obliczenie podatku wynika z zestawienia transakcji.
Przychodów ze sprzedaży waluty wirtualnej nie można, podobnie jak innych przychodów deklarowanych w PIT-38, rozliczyć wspólnie z małżonkiem. Zastosowanie nie znajdują również odliczenia i ulgi podatkowe. Co ważne – stratę z poprzedniego roku możemy odliczać od przychodu w roku kolejnym, powiększając koszt bieżący. W deklaracji można też wskazać organizację pożytku publicznego, na której rzecz ma nastąpić przekazanie 1,5% podatku.
Osobne rozliczenie tego rodzaju przychodów wynika z daleko idącej ostrożności ustawodawcy i organów podatkowych w stosunku do handlu walutami wirtualnymi, z racji jego łatwej depersonalizacji i ograniczonej kontroli oraz wskazywanej obawy o pranie brudnych pieniędzy w ten sposób. Musimy też pamiętać, że pomysły na sposób opodatkowania tego obrotu były i są różne.
Obecne regulacje kształtują już stabilniejszą linię oceny obrotu, którą zapoczątkował min. Naczelny Sąd Administracyjny dnia 6 marca 2018 roku wyrokiem w sprawie II FSK 488/16. Rzecz jasna inwestorzy stale oceniają ten obrót pod kątem najkorzystniejszych systemów podatkowych w różnych państwach.
