EFPA Europa czynnie zaangażowała się w opracowywanie wspólnych unijnych standardów kwalifikacyjnych dla doradców finansowych w UE. Zdaniem organizacji jest to jeden z kluczy do rozwiązania istniejących słabości w zakresie wdrożenia Dyrektywy MiFID II (Dyrektywa w sprawie rynków instrumentów finansowych) oraz dyrektywy IDD (Dyrektywa w sprawie dystrybucji ubezpieczeń) i osiągnięcia większej harmonizacji rynków finansowych w UE. Przeprowadzone badanie wykazało duże różnice we wdrażaniu wymogów wiedzy i kompetencji autoryzowanych pracowników w różnych krajach UE.
W pierwszym tygodniu czerwca, w Paryżu, Europejskie Stowarzyszenie Planowania Finansowego zorganizowało specjalne międzynarodowe spotkanie uznanych ekspertów w dziedzinie doradztwa i planowania finansowego z całej Europy oraz reprezentantów krajowych organizacji EFPA. Jego celem było przedyskutowanie bieżących zagadnień, skupiających uwagę europejskiej społeczności doradców finansowych. Spotkanie miało także na celu zaprezentowanie branży oraz przedstawicielom Komisji Europejskiej i ESMA wyników najnowszego raportu nt. podnoszenia kwalifikacji doradców finansowych w UE oraz propozycji dla rozwiązań regulacyjnych.
Celem raportu jest zaprezentowanie wyzwań, stojących przed zawodem doradcy finansowego w Europie, ze szczególnym uwypukleniem potrzeby i korzyści płynących z większej harmonizacji i ujednolicenia wymagań kwalifikacyjnych dla doradców, pracujących w krajach członkowskich.
W trakcie prezentacji i dyskusji panelowej wybrzmiały trzy najważniejsze dla branży kwestie:
• potrzeba doprecyzowania wspólnych europejskich wymagań kwalifikacyjnych dla doradców finansowych, które dzisiaj nie mają wspólnego języka i wspólnej miary adekwatności oraz powrotu do wykorzystania propozycji Komisji Europejskiej stworzenia europejskiego znaku jakości, tzw. pan-European dla certyfikatów zawodowych, spełniających uzgodnione kryteria;
• potrzeba jasnego zdefiniowania „certyfikatu”, który wg RIS ma potwierdzać wymaganą wiedzę i kompetencje doradców finansowych,
• potrzeba wykorzystania potencjału profesjonalnych doradców finansowych, jako fundamentu tworzenia nowej #value proposition dla klientów w UE w ramach realizacji rozwiązań zawartych w Retail Investment Strategy.
Wspólne certyfikaty w całej UE: ogólnoeuropejski znak jakości
Zdaniem EFPA, wspólny europejski znak jakości dla kwalifikacji doradców finansowych jest ważnym narzędziem do podniesienia poziomu usługi profesjonalnego doradztwa finansowego i inwestycyjnego dla Klientów w UE.
To certyfikowany doradca finansowy powinien być filarem #propozycji wartości, która jest częścią nowego pakietu rozwiązań wprowadzanego przez RIS. Dzisiaj w UE jest więcej wspólnych rozbieżności, niż wspólnych standardów w zakresie kwalifikacji doradców finansowych. Potrzebujemy transparentności, precyzji i miary. Co jest mierzone, jest doskonalone. Regulacyjne wymogi minimum nie powinny oznaczać wymogów słabej jakości. Rynek musi wiedzieć, co jest wymagane: jasna definicja, czym jest kwalifikacja, jasna miara, czy dany certyfikat jest odpowiedni do roli, pełnionej przez doradcę i jasne zasady stałego rozwoju zawodowego. Fundamentem wspólnych standardów powinna być etyka zawodowa i etos pracy. Celem jest przecież stworzenie zharmonizowanego rynku usług finansowych w UE, gdzie klient jest w centrum uwagi którego, tak aby świadomie realizować swoje życiowe cele przy użyciu produktów finansowych.
Ustanowienie wspólnych jasnych standardów oznacza, że wszyscy doradcy spełniają te same wymagania w całej Europie, co zwiększa zaufanie konsumentów i ułatwia transgraniczną działalność w zakresie doradztwa finansowego oraz mobilność doradców finansowych działających w różnych krajach UE.
Według EFPA wspólna europejska certyfikacja powinna opierać się na 5 zasadach, zaczerpniętych z już istniejących rozwiązań MiFID II i IDD. Obejmują one: wymóg certyfikatu zawodowego, opisanego efektami uczenia się, z jasnym wskazaniem poziomu i odpowiednimi standardami walidacji. Zdecydowanie zalecana jest również reguła proporcjonalności, która stanowi, że zakres i poziom certyfikatu powinien być dopasowany do zadań, wykonywanych przez doradcę.
To oznacza, że potrzebujemy różnych certyfikatów na różnych poziomach, tak aby odpowiadały różnorodnym rolom pełnionym przez doradców w UE. Dobrze zaprojektowane programy szkoleniowe, zgodne z efektami uczenia się zawartymi w certyfikacji powinny przygotować doradców do uzyskania danego certyfikatu. Standardy etyczne powinny leżeć u podstaw wspólnej europejskiej certyfikacji. Wreszcie, ciągły i rzetelnie potwierdzony rozwój zawodowy jest niezbędny do zagwarantowania, że wiedza i umiejętności doradców są stale aktualizowane.
EFPA Europe jest przekonana, że, większa harmonizacja kwalifikacji doradców finansowych w UE jest potrzebna i możliwa. W UE potrzebujemy kwalifikacji, które koncentrują się na pracy doradcy z Klientem, jego potrzebach i celach, a nie na produktach. Co najważniejsze, jeśli ambitne cele Strategii Inwestycji Detalicznych Komisji Europejskiej mają zostać osiągnięte, wspólne, precyzyjne i transparentne kwalifikacje doradców finansowych muszą być integralną częścią pakietu RIS.
Analiza Strategii Inwestycji
Podczas spotkania EFPA Europe w Paryżu eksperci omówili również nową Strategię Inwestycji Detalicznych Komisji Europejskiej. RIS stanowi pakiet rozwiązań, które mają ograniczyć występujące na rynkach finansowych problemy, ograniczające korzystanie przez klientów detalicznych z oferowanych usług. Dotyczy to m.in. odstąpienia od całkowitego zakazu zachęt, tworzenia propozycji wartości dla Klientów, złagodzenia asymetrii informacji i edukacji finansowej.
Fakt, że Komisja Europejska, w odpowiedzi na presję większości przedstawicieli branży, odstąpiła od całkowitego zakazu prowizji, jest oceniany jako korzystny dla utrzymania dostępu do doradztwa przez konsumentów. Komisja skoncentrowała się na zaproponowaniu innych środków mających na celu ochronę inwestorów detalicznych i nałożyła jedynie zakaz zachęt dla usługi przekazywania zleceń. Eksperci zgadzają się co do faktu, że powszechny zakaz prowizji zdestabilizowałby obecne kanały dystrybucji produktów oszczędnościowych i inwestycyjnych oraz ograniczyłby różnorodność oferty i dostęp do usługi doradczej dla mniej zamożnych klientów, którzy potrzebują jej najbardziej. Specjaliści odnieśli się jednak krytycznie do innych proponowanych środków i wyrazili poważne wątpliwości co do tego, czy pozwolą one osiągnąć cele stawiane przed RIS.
W spotkaniu w Paryżu udział wzięli: przedstawiciele Komisji Europejskiej, ESMA, EFPA Europa, FECIF (Europejska Federacja Doradców Finansowych i Pośredników Finansowych), EFAMA. W trakcie intensywnych dyskusji omówiono środki, które powinny służyć zwiększeniu przejrzystości i wartości usług oferowanych Klientom przez rynki finansowe, w tym jak poprawić regulacje, zharmonizować dostęp do produktów inwestycyjnych, napędzać cyfryzację i promować godziwą wartość za godziwą cenę w usługach finansowych. Eksperci przyznali jednak, że istnieją obawy dotyczące braku jasnej definicji niektórych pojęć i nadmiernego odniesienia do kosztów, bez uwzględnienia innych czynników, takich jak oczekiwane zwroty lub wymogi zrównoważonego finansowania ESG. Ponadto eksperci wyrazili zaniepokojenie odnośnie wpływu przyjętych rozwiązań na małe i średnie firmy doradcze. Wezwano do dopracowania jasnych ram regulacyjnych, z wykorzystaniem prowadzonych konsultacji, tak aby realnie dać impuls do przyciągnięcia na rynek inwestycji inwestorów detalicznych.
