European High Performance Computing Joint Undertaking (ang. EuroHPC JU) podpisało 27 czerwca umowy, które pozwolą sześciu wybranym lokalizacjom, w tym Polsce, na obsługę i integrację sieci komputerów kwantowych w Europie. Pozostałe kraje wybrane do wspólnego przedsięwzięcia to: Czechy, Francja, Niemcy, Włochy i Hiszpania – co pozwoli zapewnić różnorodność technologii i architektury kwantowej, dając Europie możliwość bycia w czołówce szybko rozwijającej się dziedziny obliczeń kwantowych.
Zawarte umowy są dokumentami umownymi określającymi role, prawa i obowiązki stron, a proces zakupu komputerów kwantowych będzie zarządzany przez EuroHPC JU i rozpocznie się w najbliższej przyszłości. Łączna wartość przedsięwzięcia to 100 mln EUR, a Creotech Instruments znajduje się w konsorcjum odpowiedzialnym za przygotowanie komputera kwantowego na terenie Polski, w infrastrukturze HPC Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego.
EuroHPC JU jest inicjatywą Unii Europejskiej mającą na celu wzmocnienie europejskiego potencjału obliczeniowego poprzez rozwój i wdrożenie zaawansowanych technologii obliczeniowych, w szczególności systemów i komputerów kwantowych. Pozwoli to użytkownikom w Europie na eksplorację i wykorzystanie dużego potencjału obliczeniowego, który może prowadzić do przełomowych odkryć naukowych, innowacji technologicznych oraz rozwoju przemysłu.
Szerokie kompetencje i ekspercka wiedza jaką dysponuje Creotech Instruments, pozwalają nam z sukcesem wpinać się w europejski łańcuch wartości związany z intensywnym rozwojem systemów i komputerów kwantowych. Działania i inwestycje na rozwój tego obszaru w skali zarówno Europy, jak i świata, przybierają na sile, a nasza Spółka coraz mocniej gruntuje swoją pozycję w tej specjalistycznej dziedzinie. To sprawia, że w połączeniu z optymistycznymi szacunkami wzrostu tego rynku i pozostałymi projektami, w których bierzemy udział, m.in. budowa pierwszego dużego komputera kwantowego dla UE czy stworzenie i wprowadzenie do produkcji serii produktów do kwantowej dystrybucji kluczy szyfrujących, uważam, że segment kwantowy może w istotny sposób kontrybuować do wyników Spółki w przyszłości. Stajemy się liderem technologii kwantowych w Europie Centralnej – komentuje dr hab. Grzegorz Brona, Prezes Zarządu Creotech Instruments S.A.
Powstałe systemy i komputery kwantowe będą dostępne przede wszystkim do celów badawczo-rozwojowych dla szerokiego grona europejskich użytkowników, niezależnie od ich lokalizacji w Europie, w tym dla społeczności naukowej, a także dla przemysłu i sektora publicznego. Nadchodząca infrastruktura komputerów kwantowych będzie wspierać rozwój szerokiej gamy zastosowań o znaczeniu przemysłowym, naukowym i społecznym dla Europy, dodając nowe możliwości do europejskiej infrastruktury superkomputerów. Europa zamierza przewodzić w dziedzinie obliczeń kwantowych, a w ramach przedsięwzięcia zostaną podjęte również wysiłki w celu wygenerowania synergii między wszystkimi systemami ulokowanymi w sześciu różnych krajach, w tym standaryzacja kluczowych komponentów.
W przemyśle i środowiskach naukowych istnieje szereg ważnych zadań obliczeniowych, które z trudem rozwiązują klasyczne superkomputery. Przykłady takich złożonych problemów obejmują optymalizację przepływów ruchu, inteligentne sieci oraz opracowywanie nowych leków i materiałów w oparciu o dokładniejsze modele mechaniki kwantowej w chemii i fizyce. To właśnie tutaj obliczenia kwantowe mogą pomóc i otworzyć drzwi do nowych podejść do rozwiązywania tych trudnych do obliczenia problemów. Integracja możliwości obliczeń kwantowych w aplikacjach HPC umożliwi przełomowe odkrycia naukowe i nowe możliwości dla innowacji przemysłowych.
W przedsięwzięciu współtworzenia sieci europejskich komputerów kwantowych na terenie Czech, Francji, Niemiec, Włoch, Hiszpani i Polski, będziemy odpowiedzialni za projekt polskiego komputera kwantowego. Zadaniem naszego zespołu będzie stworzenie specjalistycznej elektroniki kontrolno-pomiarowej w infrastrukturze superkomputera PCSS w Poznaniu, afiliowanym przy Polskiej Akademii Nauk. Pozostałe podmioty zaangażowane w program EuroQCS-Poland to poza Creotech i PCSS także Centrum Fizyki Teoretycznej PAN oraz uniwersytet łotewski. – dodaje dr hab. Grzegorz Brona.
Creotech Instruments jest obecny w kluczowych przedsięwzięciach kwantowych o międzynarodowej skali m.in. dzięki kontraktowi na budowę pierwszego dużego komputera kwantowego dla Unii Europejskiej, w którym Spółka będzie odpowiadać za dostarczenie elektroniki sterującej CPU komputera. Zgodnie z podpisaną w kwietniu br. umową z Komisją Europejską, budżet dla całego konsorcjum został ustalony na około 20 mln EUR, z czego około 2,2 mln EUR przypada dla Creotech. Celem jest zbudowanie do 2025 roku 100-kubitowego komputera kwantowego oraz uzyskanie gotowości technologicznej do budowy 1000-kubitowego rozwiązania do 2029 roku.
Spółka została zaproszona do projektu jako jedyny przedstawiciel z Europy Środkowo-Wschodniej. Szacuje się, że wartość globalnego rynku komputerów kwantowych już w 2026 roku ma przekroczyć 1 mld USD, w porównaniu z 472 mln USD w 2021 roku, co oznacza CAGR na poziomie 30,2%.
