Jacek Gralak, AI Portfolio Director w Transition Technologies PSC, w rozmowie z ISBtech o sztucznej inteligencji i jej zastosowaniu w przemyśle.
Czy i jak AI zmieni przemysł? Czy go zrewolucjonizuje? Jeśli tak to jak?
AI zdecydowanie przyczyni się do rewolucji w sektorze przemysłowym, ale nie na taką skalę i nie w takim tempie, z jakim mamy obecnie do czynienia w związku z boomem na narzędzia generatywnej sztucznej inteligencji, jak np. ChatGPT. To, czego można się spodziewać to jeszcze więcej automatyzacji, jak również autonomicznych maszyn optymalizujących swoją pracę w czasie rzeczywistym, czy np. inteligentnych baz wiedzy napędzanych ogromem danych zbieranych przez fabryki.
AI jest jednocześnie zwieńczeniem czwartej rewolucji przemysłowej i fundamentem pod Przemysł 5.0, gdzie mówi się o tzw. kobotach (z ang. cobot), czyli robotach-asystentach napędzanych przez AI, wspierających pracę człowieka, jak również o jeszcze szerszym zastosowaniu algorytmów uczenia maszynowego w celu optymalizacji efektywności zakładów produkcyjnych.
Jakie mogą być zastosowania AI w przemyśle?
W pierwszej kolejności AI przyczyni się do poprawy efektywności linii produkcyjnych (zwiększenie wskaźnika Overall Equipment Effectiveness pozwalającego określać efektywność) poprzez algorytmy AI w zakresie predykcji nieplanowanych przestojów (awarii), przewidywania i optymalizacji jakości produkcji poprzez automatyczne dostosowywanie parametrów procesu produkcyjnego, jak również detekcji anomalii w sygnałach pochodzących ze sterowników PLC, które sterują pracą urządzeń w parku maszynowym. Uczenie maszynowe może również zostać wykorzystane w celu planowania produkcji i ustalania jej harmonogramu. AI w przemyśle przyczyni się do szerokiej automatyzacji linii produkcyjnych, a także do ochrony środowiska poprzez zmniejszenie zużycia surowców (energii, gazu itp.).
Jak wygląda zastosowanie AI przez firmy przemysłowe w Polsce/ regionie?
Polski przemysł wciąż jest we wstępnej fazie transformacji cyfrowej i jest to bardziej etap wdrażania systemów klasy IIoT (Przemysłowy Internet Rzeczy) mających na celu zbieranie i monitorowanie produkcji w czasie rzeczywistym. Te systemy są pierwszym i koniecznym krokiem na drodze do wykorzystania AI. Adopcja AI w polskich zakładach produkcyjnych jest oczywiście rozważana, ale jeszcze niezbyt implementowana, z tego względu, że nie można wdrażać AI nie posiadających zebranych dużych zasobów danych historycznych.
Dodatkowo, obecnie sytuacja gospodarcza nie sprzyja wielkim inwestycjom w innowacje, chociaż coraz więcej przedsiębiorstw w Polsce zaczyna zdawać sobie sprawę, że wdrożenie AI jest krokiem koniecznym, aby pozostać konkurencyjnym na rynku. Sztuczna inteligencja zaczyna być traktowana jako kluczowy element strategiczny rozwoju przedsiębiorstw przemysłowych. W generatywnej sztucznej inteligencji drzemie potencjał, a wiele firm w Polsce i regionie – na fali sukcesu ChatGPT – myśli o analogicznych chatbotach zasilanych wewnętrznymi danymi przedsiębiorstwa w celu edukacji nowych pracowników, budowania inteligentnych baz wiedzy, z którymi można porozmawiać
Jakie procesy przemysłowe mogą być automatyzowane dzięki AI?
Do takich procesów produkcyjnych można zaliczyć sterowanie robotami przemysłowymi, które z czasem mogą samodzielnie ulepszać własną wydajność. Do tego dochodzi utrzymanie ruchu poprzez automatyczne wykrywanie awarii i planowanie konserwacji maszyn dokładnie w momencie, gdy faktycznie jest to potrzebne. Zyska także kontrola jakości poprzez automatyczne analizowanie produkcji w czasie rzeczywistym, wykrywanie wad czy innych nieprawidłowości lub odchyleń od normy. I wreszcie optymalizacja łańcucha dostaw, przewidywania popytu na wytwarzane produkty, zarządzanie zapasami czy poprawa procesów logistycznych.
Jak AI przełoży się na efektywniejsze działanie przemysłu?
Firmy przemysłowe będą mogły produkować więcej i szybciej, a lepsza jakość wytwarzanych produktów będzie miała przełożenie na zadowolenie klienta i zmniejszenie liczby reklamacji. Dzięki zastosowaniu AI firmy będą mogły oszczędzać energię i inne surowce.
Co dziś firmy przemysłowe wdrażają korzystając z popularyzacji AI?
Firmy przemysłowe w Polsce są jeszcze na wczesnej fazie rozwoju i rzadko spotyka się sztuczną inteligencję wykorzystywaną na szeroką skalę. Większość firm przemysłowych na świecie planuje wykorzystanie AI w celu ograniczenia kosztów, zwiększenia zadowolenia swoich klientów, poprawy bezpieczeństwa i warunków pracy oraz zredukowania wpływu na środowisko.
Jak będą wyglądać fabryki przyszłości wykorzystujące najnowsze technologie?
Większość fabryk będzie w pełni zautomatyzowana poprzez roboty przemysłowe czy koboty i autonomiczne systemy, ograniczając znaczną część pracy fizycznej. Zakłady będą posiadały w pełni funkcjonalne „cyfrowe bliźniaki”, czyli wirtualne reprezentacje całych linii produkcyjnych, za pomocą których – dzięki sztucznej inteligencji – będzie można symulować i testować zmiany w procesie produkcyjnym bez konieczności ingerencji w rzeczywistą pracę fabryki. Możliwe będzie szersze zastosowania wirtualnej i rozszerzonej rzeczywistości, które to technologie będą wspierać pracę operatorów w skomplikowanych zadaniach, pozwalających na zdalne sesje eksperckie, jak również na szkolenia pracowników.
