Powodzenie transakcji i budowanie jej wartości zależy od wielu czynników. Ważny jest biznes, który przejmujemy, sektor, w którym on działa, jego wskaźniki, rentowność. Kluczowe jest jednak również to, by ocenić ten model przede wszystkim z punktu widzenia partnerów, z którymi będzie się tę transakcję realizować. Właściwa komunikacja, partnerstwo i dobra organizacja przy realizacji transakcji oraz odpowiednie zaplanowanie integracji potransakcyjnej pozwolą osiągnąć efekt synergii i jeszcze lepsze efekty dla naszej organizacji.
Warto pamiętać także, że lepsze i gorsze czasy na transakcję, mogą oznaczać zupełnie coś innego dla różnych branż. Dlatego odpowiedź na pytanie przewodnie 5. CRIDO M&A Forum – czy już nadchodzą lepsze czasy dla rynku M&A jest taka, że zawsze jest dobry czas na przejęcia i akwizycje. Trzeba tylko odpowiednio wziąć pod uwagę wszystkie czynniki sukcesu.
5. już edycja CRIDO M&A Forum zgromadziła w Warszawie blisko 200 przedstawicieli rynku przejęć i akwizycji: szefów firm, przedstawicieli funduszy private equity i banków, ekonomistów, ekspertów oraz reprezentantów Polskiego Stowarzyszenia Inwestorów Kapitałowych. W tak szerokim gronie eksperci dyskutowali o trendach na rynku M&A, finansowaniu transakcji oraz integracji biznesów.
Rynek M&A jest zależny od wielu zewnętrznych czynników – makroekonomicznych, geopolitycznych czy globalnych trendów, które obserwujemy. Dlatego forum CRIDO rozpoczęło się wystąpieniem Zuzanny Skalskiej, analityczki trendów biznesowych, która mówiła między innymi o tym, że przyszłość jednej branży zależy od innej branży, odwrocie od trendu globalizacji na rzecz lokalnych rynków, czy o trendach demograficznych i zmianie pokoleniowej. Nie zabrakło także rozważań na tematy związane z klimatem i ekologią.
Nawet w „złych czasach” można prowadzić bardzo udane transakcje
W pierwszym panelu na temat trendy na rynku M&A i perspektywie różnych branż moderowanym przez Jacka Ostrowskiego, Partnera w zespole M&A odpowiedzialnego za finansowe Due Diligence w CRIDO wzięli udział Michał Górecki, Senior Investment Partner w MCI Capital SA, Henryk Siodmok, Prezes w Mo-Bruk oraz Tomasz Ćwintal, Dyrektor ds. Fuzji i Przejęć w Unimot S.A.
Prelegenci podzielili się swoimi przemyśleniami na temat tego, czy nadchodzą lepsze czasy dla fuzji i przejęć.
Zawsze są dobre czasy na dokonywanie tego typu transakcji, widać ożywienie: coraz więcej „teaserów” przychodzi na nasze skrzynki mailowe. Obserwuję w naszej branży paliwowo-energetycznej, że dużo firm zagranicznych wychodzi z biznesów, pojawia się więc tu pytanie, kto to kupi. Często okazuje się, że transakcje, które są dokonywane w „złych czasach” okazują się paradoksalnie bardzo udane. – mówił Tomasz Ćwintal, dyrektor ds. fuzji i przejęć w Unimot SA. Również Michał Górecki, starszy partner w funduszu MCI Capital przekonywał, że nie ma złych czasów na „deale” inwestycyjne.
Jego zdaniem przez ostanie dwadzieścia lat mieliśmy do czynienia z transakcjami napędzanymi przez kapitał zagraniczny, co powoli się kończy.
Będą powstawały lokalne inicjatywy, przedsiębiorcy będą inwestować samodzielnie, czy przez fundusze. – mówił Górecki.
Z kolei Henryk Siodmok, prezes Mo-BRUK i w przeszłości wieloletni prezes Atlasa, zwrócił uwagę, że polskie firmy coraz częściej dokonują akwizycji poza granicami Polski. – To nas cieszy i pokazuje, że mamy coraz więcej do powiedzenia na zewnętrznym rynku M&A.
Pozytywne nastroje rynkowe po wynikach wyborów parlamentarnych
O ważnym aspekcie makroekonomicznym, który może wpłynąć na rozwój rynku M&A mówił Jakub Borowski, główny ekonomista Credit Agricole.
Wynik wyborów parlamentarnych zwiększa prawdopodobieństwo szybszej absorpcji środków z KPO. To gigantyczne kwoty, które ustawią nam wzrost na lata. Od drugiej połowy przyszłego roku pieniądze będą płynąć. Wzrost PKB będzie napędzany przez konsumpcję krajową.
Nieco mniej transakcji w 2023 roku, ale nie widać znaczącego pogorszenia w porównaniu z 2022 rokiem
Wystąpienie Jakuba Borowskiego było wstępem do przeglądu opcji finansowania transakcji, o których dyskutowali Izabela Kuszner, Dyrektor w Bank Pekao SA, Magdalena Śniegocka, Dyrektor Inwestycyjny w CVI Dom Maklerski, Michał Rusiecki, Managing Partner w Enterprise Investors, Marek Buczak, Zarządzający Funduszami w PFR Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA, Grupa PFR, Adam Sarnowski, Dyrektor Biura Inwestycji Kapitałowych, BNP Paribas oraz Artur Marszałkiewicz, Partner Zarządzający odpowiedzialny za zespół Corporate Finance w CRIDO.
Przedstawiciele instytucji finansujących M&A mówili, że ten rok jest nieco gorszy niż poprzedni, jeśli chodzi o liczbę transakcji.
Z punktu widzenia suchych danych rok 2022 był rekordowy pod względem deali M&A. W 2023 r. jest ich nieco mniej, ale nie widać znaczącego pogorszenia. Widać sporo wykupów przez menedżerów, a także sporo tematów powiązanych z sukcesją – zauważyła Magdalena Śniegocka, dyrektor inwestycyjny w CVI Dom Maklerski.
Niby rok jest trudny, jeśli chodzi o M&A, ale mimo wszystko mamy ręce pełne roboty. Widać boom w przypadku firm, które stawiają na ekspansję zagraniczną – przekonywał Marek Buczak, zarządzający funduszami w PFR TFI SA.
Również Izabela Kuszner z Banku Pekao SA mówiła, że aktualnie bank ma harmonogram pełen projektów do sfinansowania. Zmienia się także geografia inwestowania.
Mamy nieco mniej kapitału z zachodu ze względu na wojnę, ale jest sporo inwestorów zagranicznych z Ukrainy, którzy chcą relokować swój kapitał. – mówił z kolei Michał Rusiecki, partner zarządzający z funduszu Enterprise Investors.
My widzimy więcej transakcji z menedżerami, którzy chcą przejąć spółki, w których pracują – zauważył Adam Sarnowski, dyrektor biura inwestycji kapitałowych w BNP Paribas.
Fundacja rodzinna to nie tylko instytucja wspierająca sukcesję
W kolejnej części forum Mateusz Baran, Partner i Szef Praktyki Prawa Spółek oraz Karolina Gotfryd, Menedżer z CRIDO krótko opowiedzieli o możliwościach wykorzystania instytucji polskiej fundacji rodzinnej do sukcesji, ale także do rozwoju biznesu. To bardzo dobry wehikuł inwestycyjny, który naprawdę dobrze prezentuje się na tle innych rozwiązań prawnych. – mówiła Karolina Gotfryd, menedżer w zespole CIT CRIDO.
Bezpośrednio po prezentacji na temat fundacji rodzinnej dyskutowali przedstawiciele biznesu Filip Gorczyca, Członek Zarządu Stowarzyszenia Niezależnych Członków Rad Nadzorczych oraz Członek Rad Nadzorczych CCC, Ferro, Develia i Artifex Mundi, Maciej Noga, Przewodniczący Rady Nadzorczej w Grupie Pracuj, Henryk Orfinger, Przewodniczący Rady Nadzorczej w Dr Irena Eris SA, Andrzej Pietrzak, Partner w Innova Capital oraz Mateusz Baran z CRIDO. Dyskusję moderował Przemysław Furmaga, Partner w zespole M&A w CRIDO odpowiedzialny za doradztwo prawne w projektach transakcyjnych.
Nigdy nie sądziłem, że fundacja rodzinna może wspierać rozwój biznesu. Jednak okazuje się, że zapewnia ona pewną stabilność, która jest bardzo ważna dla właścicieli biznesu – podsumował Henryk Orfinger, szef RN Dr Irena Eris.
Na koniec wydarzenia Mateusz Stańczyk, Partner w zespole M&A w CRIDO odpowiedzialny za doradztwo podatkowe w projektach transakcyjnych oraz Tomasz Loose, Partner Zarządzający zespołem doradztwa biznesowego i Digital w CRIDO mówili o tym, jak zintegrować biznesy, żeby nie żałować. Główny wnioski z dyskusji są takie, aby integrację zaplanować już na etapie poszukiwania targetu oraz delegować do projektu odpowiednich ludzi, którzy będą mieli czas, aby go przeprowadzić.
Zespół M&A CRIDO wspiera klientów we wszystkich lub wybranych obszarach procesu transakcyjnego: corporate finance, badań due diligence (finansowego, podatkowego, prawnego), opracowania struktur transakcyjnych, przygotowania dokumentacji transakcyjnej, a także doradztwa prawnego i podatkowego na każdym etapie transakcji.
