950 tysięcy stron danych z niemal 50 lat nieprzerwanej działalności Centrum Badań Kosmicznych PAN trafiło do repozytorium otwartych danych wysokiej wartości z obserwacji Ziemi i kosmosu openSPACE. Dane można pobierać nieodpłatnie, niezależnie od celu ich wykorzystania.
Wolny i bezpłatny dostęp do wiedzy jest podstawą wszelkiego rozwoju, kołem zamachowym zmian. Właśnie dlatego zdecydowaliśmy się otworzyć dostęp do wyników badań prowadzonych przez naszych naukowców, do danych inżynieryjnych szeregu przyrządów naukowych, jakie zaprojektowaliśmy i wykonaliśmy w CBK PAN na międzynarodowe misje kosmiczne. Na platformie openSPACE umieściliśmy niemal wszystko to, czym zajmowaliśmy się przez 47 lat istnienia Centrum i mamy nadzieję, że w tej zdigitalizowanej formie będzie służyło kolejnym pokoleniom naukowców i inżynierów. – mówi dr hab. inż. Piotr Orleański, dyrektor CBK PAN.
Platforma oferuje szeroki przekrój danych, wśród których znalazło się m.in.:
– niemal 4000 stron danych grawimetrycznych i klinometrycznych zbieranych przez należące do CBK PAN urządzenia umieszczone w podziemiach Zamku Książ;
– dane z obserwacji satelitarnych Ziemi, w tym te pozyskane dzięki pierwszym polskim satelitom naukowym konstelacji BRITE – Lem i Heweliusz;
– doktoraty i habilitacje pracowników CBK PAN;
– patenty, a także schematy budowy polskiej kosmicznej aparatury naukowej, w tym tej wykonanej na potrzeby satelitów serii BRITE.
Platforma openSPACE udostępnia też obserwacje laserowe sztucznych satelitów prowadzone w Stacji Laserowej Obserwatorium Astrogeodynamicznego CBK PAN w Borówcu pod Poznaniem. Jest to unikatowe miejsce na mapie Polski, prowadzące obserwacje zarówno na potrzeby polskich, jak i międzynarodowych podmiotów.
Prowadzone przez nas obserwacje laserowe polegają na pomiarze czasu przelotu wiązki laserowej, którą wysyłamy w stronę śledzonego obiektu. Aktualnie śledzimy stale ponad 100 obiektów znajdujących się od niskiej orbity ziemskiej (LEO) po średnią orbitę ziemską (NEO). – wyjaśnia dr Paweł Lejba, kierownik Obserwatorium Astrogeodynamicznego CBK PAN.
W repozytorium znalazły się również pomiary z należącej do Centrum Badań Kosmicznych PAN unikatowej aparatury Laboratorium Czasu i Częstotliwości. To właśnie połączenie możliwości Stacji Laserowej i precyzji zegarów Laboratorium Czasu i Częstotliwości, CBK PAN jest w stanie generować wyjątkowo cenne dane pozwalające na monitorowanie ruchu na orbicie.
Dysponujemy czterema zegarami atomowymi, w tym dwoma wzorcami cezowymi i dwoma maserami wodorowymi. Posiadamy również najdokładniejszy zegar w Polsce i jeden z najdokładniejszych na świecie, czyli tzw. fontannę cezową. – wyjaśnia dr Jerzy Nawrocki, kierownik Laboratorium Czasu i Częstotliwości CBK PAN.
Wszystkie te dane zostały umieszczone na platformie openSPACE, pod adresem: data.cbkpan.pl. Są otwarte dla każdego, niezależnie, czy zamierza je wykorzystać do pracy naukowej, czy też do realizowania własnych celów komercyjnych. Pobranie danych niewymagane założenie konta użytkownika. Każdy zbiór danych zamieszczony na platformie ma przypisane licencje, zgodnie z którymi należy je wykorzystywać.
Projekt „openSPACE” Repozytorium otwartych danych wysokiej wartości z obserwacji Ziemi i kosmosu, jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020
