Już po raz trzeci projekt “Strong Women in IT” przyjrzał się kobietom w branży nowych technologii. W tym roku międzynarodowy raport “Strong Women in IT” koncentrował się na kobietach, którym udało się dojść do najwyższych stanowisk kierowniczych – sporządzono go na podstawie częściowo legoanonimowych odpowiedzi ściśle zweryfikowanych respondentek zajmujących wysokie stanowiska w branży.
Wyniki raportu nie bazują jedynie na badaniach ilościowych, zawierają także indywidualne historie. Kobiety, które w IT osiągnęły prawie wszystko bardzo szczerze opowiadają o blaskach i cieniach swojej kariery. Kim są te, którym się udało i jakie jest ich spojrzenie na branżę? W czym upatrują źródeł swojego sukcesu? Co mają do powiedzenia koleżankom stojącym u progu kariery?
Kariera w firmach technologicznych i IT jest dla kobiet wyzwaniem większym, niż praca w innych branżach, bowiem z jednej strony funkcjonuje stereotyp kobiety, jako zbyt “miękkiej” i łagodnej, by zarządzać, z drugiej dochodzi stereotyp o braku predyspozycji do rozumienia skomplikowanych technologii. Dlatego właśnie dojście na szczyt w IT wciąż jest wśród kobiet rzadkością, pomimo że ich odsetek w branży od kilku lat notuje stały przyrost. Niebawem, bo już w 2026 unijna dyrektywa „Kobiety w zarządach”, zmusi największe spółki do utrzymania minimum 40% reprezentacji kobiet w zarządach.
Unia liczy na to, że w ślad za zmianą w największych spółkach ruszą te mniejsze. W ciągu trzech lat kobiety będą musiały otworzyć się na nowe role, a korporacje, na kobiety na najwyższych stanowiskach. Czy branża IT jest gotowa na kobiece przywództwo?
Kobiety przyszłością IT, IT przyszłością kobiet
Choć respondentki trafiły do IT zapewne różnymi ścieżkami (z ankiety wynika, że niewiele z nich posiada wykształcenie techniczne, znacznie więcej ukończyło studia biznesowe czy ekonomiczne), to gdyby miały świadomie wybrać po raz drugi, zdecydowanie wybrałyby właśnie IT.
“Bez względu na punkt wyjścia kariery w branży IT, czy to jako świadomy wybór, czy wynik zbiegu okoliczności, wyniki pokazują, że 95% kobiet pracujących w startupach i 97% kobiet pracujących w korporacjach potwierdza, że TAK – ponownie zaangażowałyby się w branżę IT. Dowodzi to, że sposób, w jaki rozwijają swoje kariery w IT, jest satysfakcjonujący i przyszłościowy. Pokazuje także, że nominowane kobiety postrzegają branżę IT jako miejsce potencjalnego rozwoju” – komentuje wyniki raportu Monika Kordowska, Tribe Leader of Operational Excellence Tribe w BNP Paribas.
Branża IT otworzyła się na kobiety trochę “chcąc nie chcąc”, bowiem od kilku lat coraz głośniej mówi się o problemach ze znalezieniem odpowiedniego personelu. To właśnie między innymi dlatego branża spojrzała łaskawszym okiem na kobiety, a wielu pracodawców wdrożyło nawet kampanie zachęcające je do podjęcia kariery w swoich szeregach. Trend ten zapewne się utrzyma, ponieważ branża nadal sygnalizuje trudności związane z kompletowaniem zespołów i zarządzaniem nimi.
Jak czytamy w wypowiedzi Niny Nourafrouz, Managing Director w Billennium GmbH, jednej z członkiń Kapituły przyznającej wyróżnienie Strong Women in IT, trudność w znalezieniu osób o odpowiednich umiejętnościach to powszechny problem, który może spowolnić rozwój firmy. Dlatego liderzy muszą dbać o dotychczasowy personel, inwestując w programy szkoleniowe i rozwijanie kompetencji obecnej kadry, a jednocześnie pozyskiwać nowe talenty. Zadanie jest tym trudniejsze, że nie wystarczy znaleźć osoby posiadające odpowiednie umiejętności – w tak dynamicznym, technologicznie zaawansowanym środowisku, które wymaga ciągłego uczenia się i ewolucji pracownicy muszą być szczególnie elastyczni i zmotywowani, muszą być stale otwarci na nowe wyzwania.
Same respondentki raportu Strong Women in IT potwierdzają to w wypowiedziach: na pytanie o największe wyzwania, z jakimi mierzy się ich branża zdecydowanie najczęściej wskazują na szybkie tempo postępu technologicznego oraz właśnie wyzwania związane z personelem. Spośród tych ostatnich w wypowiedziach przewijają się trudności nie tylko z pozyskaniem wysoko wykwalifikowanych specjalistów IT, ale także z utrzymaniem ich w organizacji i motywowaniem oraz zarządzaniem zespołami pracującymi poza biurem. Jednak to właśnie niestacjonarne modele pracy mogą otworzyć pracodawcom dostęp do szerszej grupy kandydatów.
Poprzednie edycje raportu powstawały w cieniu pandemii i rzeczywistości post pandemicznej, która choć już całkowicie chyba wybrzmiała, odcisnęła swoje piętno. Praca stacjonarna zdaje się odchodzić do lamusa, pracuje tak bowiem jedynie niecałe 3% respondentek. Jednocześnie widoczna jest tendencja stopniowego odchodzenia od pracy całkowicie zdalnej, na rzecz modelu hybrydowego. O ile zdalnie pracuje wciąż niemal ¾ respondentek zatrudnionych w korporacjach, to w startupach jest ich około połowy (52%), a niewiele mniej (45%) mniejszych organizacji postawiło już na model hybrydowy.
“W pełni rozumiem preferencje ludzi dotyczące pracy zdalnej i hybrydowej. Wierzę, że zdrowa równowaga między interakcjami międzyludzkimi w osoby, a także bardzo wydajna praca zdalna zadecydują o przyszłych sposobach pracy. Czas pandemii udowodnił, choć w wymuszony sposób, że praca zdalna może być bardzo efektywna. Wielu osobom otworzyło to także dostęp do rynku pracy, w tym kobietom, które w przeszłości spędzały dużo czasu na dojazdach do pracy” – komentuje statystyki Sonia Wędrychowicz, Partner w McKinsey’s Dubai.
Według Strong Women in IT przyszłość pracy w branży to także elastyczne godziny pracy i formy zatrudnienia oraz kultura organizacyjna oparta na wynikach, nie zaś rozliczeniu godzinowym. Według badania organizacje IT już zaczynają wdrażać stopniowo nowe, elastyczne rozwiązania – 48% korporacji i 39% startupów ma rozważać wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy, a około ⅓ wprowadzenie elastycznych godzin pracy.
“Nie jestem zwolenniczką jakiejkolwiek firmy, która narzuca i zwiększa liczbę dni w biurze, ale uważam, że najlepszym sposobem dla pracowników jest znalezienie sposobu oddolnego, preferowanego sposobu współpracy” – dodaje Sonia Wędrychowicz.
Automatyzacja i sztuczna inteligencja – to już pewne
Organizacja pracy w przyszłości zdaniem Strong Women ma być oparta na większej automatyzacji pracy i większym udziale sztucznej inteligencji. Automatyzacja może nie tylko zmniejszyć problem braku wystarczającej liczby pracowników, może ona dodatkowo wyręczyć pracowników w rutynowych zadaniach, umożliwiając im skupienie się na tych bardziej kreatywnych i strategicznych.
“Automatyzacja i AI nie są naszymi wrogami, są naszymi sojusznikami. Przyjęcie automatyzacji i AI to nie jest wybór. Dla 40% uczestniczek SWIT są one koniecznością, aby pozostać konkurencyjnym i promować innowacje” – tłumaczy Alina Iliescu, Automation Innovation Director w UiPath.
Zdaniem Strong Women dominującym trendem w IT jest rozwój sztucznej inteligencji (AI – artificial intelligence) i uczenia maszynowego (machine learning), które zdeklasowało inne wskazania, osiągając poziom około 90%. Na drugim miejscu, jednak znacznie niżej (ok. 30%) znalazło się cyberbezpieczeństwo, ale przewijają się także trendy takie jak: cloud computing, data management, internet rzeczy, ale także kolejne rozwiązania dotyczące pracy zdalnej.
Czy kobiety współtworzące świat nowych technologii są świadome zagrożeń wynikających z ich rozwoju? Zdecydowanie tak – prawie połowa upatruje niebezpieczeństwa w rosnącej liczbie uzależnień od technologii, w FOMO (lęk przed wypadnięciem z obiegu podczas odłączeniu od internetu), przebodźcowaniu, ale obawiają się także zjawisk takich jak negatywny wpływ na zdrowie i kondycję fizyczną, negatywny wpływ na młodzież oraz relacje offline, a także fake newsy i hejt w internecie. Prawie połowa respondentek symptomy przebodźcowania i zmęczenia technologiami zauważa u samych siebie.
Czy zatem w IT jest możliwa równowaga pomiędzy pracą a życiem prywatnym? 90% respondentek uważa, że wykorzystuje w pracy cały lub niemal cały swój potencjał. Jednocześnie 96% ankietowanych zarządzających w korporacjach i 87% w startupach twierdzi, że dąży do zachowania równowagi między pracą a życiem prywatnym. Jednocześnie zapytane o to, czego najbardziej potrzebują, aby móc dalej się rozwijać, na pierwszym miejscu wskazują po prostu… więcej wolnego czasu, a na drugim… więcej przestrzeni dla samorozwoju, co zdaje się wiele mówić o codziennej pracy na wysokim stanowisku w IT.
“Aż 96% ankietowanych dąży do utrzymania work-life balance czyli do równowagi między pracą, a życiem prywatnym. Czy to się udaje? Intensywność projektów i elastyczne godziny pracy mogą sprawić, że będzie to wyzwaniem. Osobiście skłaniam się ku podejściu work-life integration, widząc w nim rozwiązanie na sztywne podziały między pracą a czasem wolnym. W dzisiejszym dynamicznym środowisku zawodowym, gdzie tradycyjne formy równowagi stają się trudne do utrzymania, work-life integration może nie tylko wspierać harmonijne łączenie życia zawodowego i prywatnego, ale także sprzyjać większej elastyczności w organizacji czasu i zadań. Taka otwartość może być kluczem nie tylko do zadowolenia pracowników, lecz także do zwiększenia ich produktywności i zaangażowania w firmie” – komentuje wyniki raportu Karolina Szelążek, Head of Communications & Marketing w Billenium.
Czy w IT istnieje siostrzeństwo?
Strong Women wykazują niezwykłą zgodność, co do wzajemnego wspierania się kobiet w IT, prawie wszystkie – bo w korporacjach aż 99% respondentek (97% przedstawicielek startupów) deklaruje takie wsparcie. Badania z lat ubiegłych wskazują wyraźną tendencję wzrostową, w pierwszej edycji raportu, w roku 2019 takie wsparcie deklarowało jedynie nieco ponad trzy czwarte reprezentantek startupów i około połowa przedstawicielek korporacji. W połączeniu z danymi dotyczącymi otrzymywania wsparcia (około 85% czuje wsparcie ze strony koleżanek) uzyskujemy obraz rosnącej solidarności między kobietami, a jej potrzebę dostrzega aż około 90% ankietowanych. Co ciekawe, duża część tego wsparcia zdaje się przybierać postać oddolnej inicjatywy, ponieważ zapytane o to, czy organizacja, w której pracują wspiera kobiety, liczby są już wyraźnie niższe (w korporacjach twierdząco odpowiedziało ¾ kobiet, zaś spośród zarządzających startupami 63%), co oznacza, że na poziomie organizacji pozostało jeszcze wiele do zrobienia.
Celem z inicjatywy Strong Women in IT jest zajrzenie za dane statystyczne, sprawdzenie, co kryje się za liczbami, przyjrzenie się sytuacji w branży IT od wewnątrz i poznanie jej prawdziwego oblicza. I choć oglądamy ją kobiecymi oczyma, to spojrzenie liderek daje nam ogląd całości. W opracowaniu nie brakuje również rad dla kobiet rozpoczynających karierę w branży IT. Strong Women 2023 dzielą się także rekomendacjami książek i podcastów, które wpłynęły na ich karierę. Opowiedzą również o tym, jakie nawyki warto wypracować, by sprawnie prowadzić karierę, jednocześnie dbając o work-life balance. Raport mógł powstać dzięki wsparciu partnerów strategicznych: Billennium, BNP Paribas oraz UiPath.
