Ostatnie lata nie były łatwe dla sektora logistycznego. Firmy uczestniczące w łańcuchu dostaw mocno odczuły okres pandemii, niepokoje geopolityczne w Europie i Azji, wzrosty cen surowców energetycznych oraz inflację i recesję. Chcąc zwiększyć odporność i stabilność biznesu, wiele przedsiębiorstw inwestuje w innowacje technologiczne, które wzmocnią łańcuch dostaw oraz uczynią go bardziej przewidywalnym. Eksperci Blulog, polsko-francuskiej firmy technologicznej działającej w sektorze TSL i przemysłu, wymienili 5 najważniejszych trendów łańcucha dostaw.
1. AI w łańcuchu dostaw
Sztuczna inteligencja była jednym z najgorętszych trendów technologicznych minionego roku. Już jej obecny poziom rozwoju i duża dynamika wzrostu sprawiają, że AI jawi się jako technologia, która będzie miała istotny wpływ na każdą branżę i dziedzinę, również logistykę. Badanie Accenture pokazuje, że 36 proc. firm z sektora już teraz zaimplementowało AI w swoich procesach związanych z łańcuchem dostaw i logistyką, a kolejne 28 proc. planuje to w najbliższym czasie. Analitycy przewidują, że wykorzystanie tej technologii do 2035 r. podniesie efektywność firm nawet o 40 proc.
Sztuczna inteligencja może być odpowiedzią na wiele problemów branży logistycznej takich jak braki kadrowe, błędy ludzkie czy zdarzenia zaburzające łańcuch dostaw. To np. rozwiązania pozwalające na inteligentne zarządzanie stanem zapasów magazynowych i sklepowych czy systemy oparte na computer vision, które analizują obraz ze zdjęć czy nagrań wideo, pomagające w zarządzaniu stanem zapasów lub alarmujące, gdy w magazynie dochodzi do niepokojących sytuacji. To również elementy systemów bazodanowych, które na bieżąco analizują informacje np. z czujników IoT, wyszukują korelacje zdarzeń czy wysyłają monity w momencie wystąpienia zdarzeń niepożądanych. Sztuczna inteligencja daje także możliwości automatyzacji procesów w logistyce i robotyzacji. – powiedział Szymon Miałkas, Head of software and application development w Blulog.
2. Elektryfikacja floty pojazdów
Pojazdy elektryczne mają wiele zalet istotnych z punktu widzenia firm logistycznych. Z jednej strony to redukcja śladu węglowego i poprawa jakości powietrza. Z drugiej zaś, firma z flotą pojazdów elektrycznych jest mniej podatna na wahania cen paliw, a w długim okresie ma szansę na obniżenie kosztów. Popularyzacja elektrycznych pojazdów ciężarowych jest kwestią czasu, ale jak wskazuje McKinsey w publikacji „Preparing the world for zero-emission trucks”, aby nastąpiła, konieczne jest spełnienie kilku warunków. Przede wszystkim są to: zmniejszenie różnicy w kosztach posiadania pojazdów elektrycznych i spalinowych, poprawa infrastruktury i technologii EV, aby była bardziej dostępna i konkurencyjna cenowo, oraz kwestie połączenia regulacji prawnych z przepisami lokalnymi, w tym dotyczącymi emisji spalin.
Pewnymi barierami w masowym wdrożeniu pojazdów EV w logistyce mogą być również obawy o niezawodność pojazdów, a także brak edukacji dealerów oraz klientów w zakresie korzystania z tego typu samochodów. Analitycy firmy przewidują, że do 2040 r. 85 proc. sprzedaży nowych ciężarówek i 40 proc. pojazdów na drodze będą stanowiły pojazdy zeroemisyjne.
3. Drony w logistyce
Drony, czyli bezzałogowe statki powietrzne początkowo wykorzystywane przez sektor obronny, zyskują coraz większą popularność w łańcuchu dostaw. Punktem przełomowym okazała się pandemia COVID-19, gdy ze względu na obostrzenia sanitarne łańcuch dostaw został mocno zachwiany. Czynnikami, które wpływają na wzrost popularności dronów w logistyce są przede wszystkim czas dostarczania przesyłek, zwłaszcza na terenach o kiepskiej infrastrukturze drogowej, duże obciążenie infrastruktury drogowej w obszarach silnie zurbanizowanych i potrzeba zmniejszenia śladu węglowego. Według danych Zion Market Research3 globalny rynek logistyczny z wykorzystaniem dronów do 2028 r. ma osiągnąć wartość 53 mld USD z tempem wzrostu na poziomie 20,75 proc. (w 2022 r. 8,25 mld USD), a wśród największych graczy na rynku można wymienić firmy takie jak Deutsche Post DHL Group, Amazon.com, United Parcel Service of America, FedEx Corporation czy Zipline International.
Drony mogą odgrywać kluczową rolę w łańcuchach dostaw w tzw. ostatniej-mili, gdy dostarczenie przesyłek jest trudne ze względu np. na zły stan infrastruktury czy specyfikę towarów. Przykładem mogą być tu kampanie szczepionkowe realizowane w ramach WHO na obszarach Afryki, Azji czy Ameryki Południowej. Większość szczepionek i niektóre wyroby farmaceutyczne mogą być transportowane poza łańcuchem zimna tylko w ograniczonym zakresie czasowym, co wymaga bardzo szybkiego i dobrze skoordynowanego procesu. Niestety, statystyki pokazują, że w takich warunkach często dochodzi do komplikacji, czego efektem jest zepsucie szczepionek – straty w niektórych regionach sięgają nawet 90 proc. Jednak w ostatnich latach, m.in. w Afryce prowadzone były programy pilotażowe wykorzystania dronów, które przyniosły obiecujące efekty. Transport z użyciem dronów to przyszłość branży również w obszarach silnie zurbanizowanych, np. w Chinach, USA, czy Indiach, gdzie infrastruktura drogowa jest obciążona dużym ruchem. – podsumowuje Daria Roszczyk-Krowicka, Sales and Marketing Director w Blulog.
4. Informacje w czasie rzeczywistym o przesyłce a ograniczenie strat żywności
Uczestnicy łańcucha dostaw, klienci biznesowi, ale też konsumenci, coraz częściej oczekują aktualizacji statusu zamówienia i terminów dostaw w czasie rzeczywistym. Integracja odpowiednich platform z procesami łańcucha dostaw ma kluczowe znaczenie dla informowania klientów w całym procesie wysyłki. Infrastruktura i rozwiązania IT wykorzystywane w logistyce – IoT, big data, chmura obliczeniowa i coraz częściej AI – pozwalają te oczekiwania spełnić.
Drugi istotny aspekt w kontekście przekazywania informacji w czasie rzeczywistym jest związany z kwestią zapewnienia jakości i ograniczenia strat towarów ulegających zepsuciu. Co roku na terenie UE marnowane jest 59 mln ton żywności, co generuje straty dla gospodarki na poziomie 132 mld EUR, a prawie połowa strat powstaje, zanim produkty trafią do konsumentów. UE prowadzi działania, mające na celu zmniejszenie strat o połowę do 2030 r.
Monitoring pojazdów w celu zabezpieczenia mienia czy śledzenia statusu procesu logistycznego nie jest niczym nowym. Coraz częściej jednak firmy uczestniczące w łańcuchu dostaw są zainteresowane monitorowaniem stanu przesyłki w czasie rzeczywistym w zakresie parametrów takich jak temperatura, naświetlenie czy wilgotność. Jest to istotne z punktu widzenia ograniczenia strat towarów podatnych na zepsucie w wyniku wymienionych czynników, np. żywności, roślin ogrodniczych czy leków i wyrobów medycznych. Systemy IoT wykorzystywane w tym celu pozwalają na kontrolę warunków otoczenia, dzięki czemu w momencie pojawienia się anomalii firma ma szansę na reakcję. W przyszłości możemy spodziewać się zintegrowanych systemów i procesów logistycznych, które będą pozwalały na sprawdzenie, w jakich warunkach dany produkt był przewożony i magazynowany, co pozwoli na eliminację słabych punktów w łańcuchu, zmniejszenie strat i zapewnienia wyższej jakości towarów. – wymienia Szymon Miałkas.
5. Nearshoring produkcji
Po latach względnej stabilizacji i efektu wywołanego przez pandemię najwięksi uczestnicy łańcucha dostaw coraz częściej decydują o przeniesieniu produkcji bliżej klienta końcowego. McKinsey5 wskazuje, że w 2021 r. inicjatywy biznesowe w tym celu podejmowało jedynie około 17 proc. największych firm, ale już w 2022 r. odsetek ten wynosił 42 proc. W ubiegłym roku opisywany trend był podtrzymany m.in. ze względu na inflację oraz recesję na świecie i sytuację geopolityczną.
Tylko na terenie EU w ostatnich 12 miesiącach w swoich strategiach zaopatrzenia 47 proc. nabywców zwiększyło nearshoring, 22 proc. reshoring (przenoszenie produkcji do kraju macierzystego), a 31 proc. udział obu podejść. Biorąc pod uwagę, że sytuacja makroekonomiczna i geopolityczna na świecie nadal jest niepewna, można przypuszczać, że w najbliższym czasie firmy utrzymają obecną politykę związaną z łańcuchem dostaw.
