Rozwój sztucznej inteligencji i jej coraz powszechniejsze wykorzystanie napędzają generowanie i przetwarzanie danych. Rozwiązania sztucznej inteligencji pozwalają na optymalizację procesów, poprawę konkurencyjności i ograniczanie kosztów, konsumując jednocześnie bardzo duże zasoby energii i generując znaczące ilości śladu węglowego. W jaki sposób?
Więcej danych oznacza większe zasoby IT konieczne do przechowywania i przetwarzania danych AI. Sama infrastruktura IT pod sztuczną inteligencję konsumuje dużo więcej energii od klasycznych rozwiązań sprzętowych.
Czas sztucznej inteligencji
Według analizy McKinsey z sierpnia ub.r. adopcja sztucznej inteligencji w ciągu ostatnich 5 lat wzrosła dwukrotnie. Rok 2023 był dla tej technologii przełomowy. W ponad połowie (56%) z blisko 2 tys. badanych firm, sztuczna inteligencja wykorzystywana jest do obsługi przynajmniej jednej funkcji lub zadania. Większość respondentów zauważyło pozytywny wpływ AI na ich organizację, który przełożył się na poprawę efektywności biznesowej czy redukcję kosztów. Ponad dwie trzecie badanych spodziewa się, że ich wydatki na narzędzia oparte na sztucznej inteligencji będą rosły w najbliższych latach.
Oczekiwania dotyczące rozwoju sztucznej inteligencji mają także odzwierciedlenie
w inwestycjach, szczególnie prywatnych. Według raportu Stanford „AI Index 2023” w ciągu ostatniej dekady wzrosły one 18-krotnie. A to dopiero początek, ponieważ w nadchodzących latach inwestycje mają być rekordowe. Firma badawcza IDC przewiduje, że do 2025 roku duże firmy z grupy Forbes Global 2000, czyli największych spółek giełdowych na świecie, przeznaczą 40% swoich budżetów IT na projekty związane z AI. Rewolucja dotknie także sektor usług, który do 2025 roku ma wykorzystywać AI w 40% swoich zleceń.
Sztuczną inteligencję wspierają nie tylko prywatni inwestorzy, ale także całe gospodarki, krajowe lub wspólnotowe. Dobrym przykładem jest Unia Europejska, która planuje inwestycje w tę technologię w wysokości 1 mld euro rocznie. Duże znaczenie ma mieć tutaj realizacja długofalowych programów „Horyzont Europa” i „Cyfrowa Europa”. Według Komisji Europejskiej, takie wsparcie może pomóc zmobilizować sektor prywatny oraz kraje członkowskie i napędzić kolejne inwestycje, prognozowane na nawet 20 mld euro rocznie. Kolejną zachętą ze strony UE do rozwijania sztucznej inteligencji przez europejskie przedsiębiorstwa jest AI Act, który ma wejść w życie jeszcze przed tegorocznymi wyborami do Parlamentu Europejskiego. AI Act ma z jednej strony gwarantować prawa obywateli, a z drugiej strony zachęcać do innowacji w sztuczną inteligencję.
AI zmieni rynek data center
Jedną z branż, na którą znacząco oddziałuje trend AI jest sektor centrodanowy. Wojciech Stramski, CEO Beyond.pl, dostawcy usług data center, chmury i Managed Servces ocenia,
że wpływ będzie odczuwalny w tym roku i w najbliższych latach: Przed nami ogromna skala zmian w obszarze projektowania obiektów centrów danych i konsumpcji energii. Utrzymanie infrastruktury IT pod rozwiązania AI wymaga bowiem zupełnie nowego podejścia. Tradycyjne rozwiązania, które utrzymujemy w centrach danych Beyond.pl, konsumują między 4 a 25 kW/h na szafę rack. Rozwiązania AI mają natomiast zapotrzebowanie nawet do 100 kW/h per szafa rack.
To oznacza, że większość aktualnie dostępnych komór serwerowych nie jest w stanie takich mocy technicznie obsłużyć. W efekcie, centra danych wychodzące naprzeciw zapotrzebowaniu związanym z rozwojem sztucznej inteligencji, będą adaptować nowe rozwiązania chłodnicze oraz zmieniać wyposażenia komór. Beyond.pl w odpowiedzi na takie szczególne wymagania, uruchomił w styczniu br. ofertę kolokacyjną dla rozwiązań AI, uczenia maszynowego i wysokowydajnych obliczeń w nowych komorach obiektu Data Center 2.
Zielone regulacje
Biorąc pod uwagę dynamicznie rozwijający się rynek IT, napędzany także technologiami AI, Unia Europejska skutecznie wdraża politykę na rzecz ochrony środowiska. Państwa członkowskie do października 2025 roku będą musiały dostosować swoje prawo do wskazówek zapisanych w dyrektywie dotyczącej efektywności energetycznej (Energy Efficiency Directive) przyjętej przez Parlament Europejski. Wiadomo już, że centra danych będą zobligowane m.in. do raportowania emisji CO2, zużycia energii oraz wody, a w planowanych inwestycjach będą musiały brać pod uwagę wpływ swojej działalności na środowisko.
Natomiast w ramach programu „Fit for 55”, UE dąży do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Na horyzoncie są kolejne regulacje unijne, które będą wymagać od organizacji większej efektywności energetycznej. W tym roku dla części podmiotów wchodzi obowiązek raportowania pozafinansowego związany z dyrektywą CSRD. Organizacje będą musiały monitorować i raportować wskaźniki środowiskowe, także w zakresie infrastruktury IT, aby dostosować się do nowych wymogów.
W przypadku współpracy z profesjonalnym dostawcą usług centrodanowych czy chmury obliczeniowej, dla raportowania istotna będzie w pierwszej kolejności efektywność energetyczna oraz wodna dostawcy – tłumaczy Wojciech Stramski. – W odniesieniu do centrów danych mówi o tym wskaźnik PUE (Power Usage Effectiveness), czyli stosunek całości zużytej przez obiekt energii do ilości energii wykorzystywanej na potrzeby chłodzenia sprzętu IT oraz wskaźnik WUE (Water Usage Effectiveness) przedstawiający ilość zużytej wody względem kilowatów energii zużywanej do chłodzenia sprzętu IT. Średnia wartość PUE w Polsce to 1.4-1.6, natomiast obiekt Data Center 2 należący do Beyond.pl charakteryzuje PUE 1.2 i jest to jeden z najkorzystniejszych wskaźników efektywności energetycznej nie tylko w Polsce, ale i w regionie.
Istotny będzie także rodzaj energii kupowanej przez dostawcę. Wykorzystanie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych do utrzymywania firmowej infrastruktury IT znacząco redukuje jej ślad węglowy.
Firmy rozwijające sztuczną inteligencję komercyjnie lub na własne potrzeby powinny zatem wybierać dostawców zapewniających nie tylko odpowiednią infrastrukturę, określoną moc obliczeniową, ale też odpowiednie chłodzenie oraz możliwość skalowania. Niezwykle ważne są także wskaźniki gwarantujące określoną efektywność energetyczną i wodną oraz wykorzystywanie energii odnawialnej, aby ograniczać ślad węglowy. Szczególnie że rozwój projektów opartych na tej technologii ma przebiegać bardzo dynamicznie.
