Od momentu pojawienia się Bitcoina minęło już 15 lat. Kryptowaluty od tamtej pory nie tylko wpłynęły na dotychczasowy porządek w systemie finansowym, ale także stały się istotnym elementem globalnego systemu finansowego, przyciągając uwagę polityków, bankierów oraz inwestorów na całym świecie. Ich rosnący wpływ jest coraz bardziej odczuwalny na rynkach finansowych oraz w gospodarce. Sama technologia stojąca za kryptowalutami przenika już nie tylko do świata finansów, ale również do innych sektorów, takich jak ochrona zdrowia, energetyka czy handel, wywołując zmiany o szerokim zasięgu.
Kiedy Satoshi Nakamoto wprowadzał pierwszą kryptowalutę na świecie, doskonale wiedział, że zaburzy ona dotychczasowy status quo na rynkach finansowych. Bitcoin, oparty na blockchainie, miał pozwolić na podważenie dominującej roli walut państwowych. Kryptowaluty z roku na rok systematycznie zyskiwały na popularności i dziś mało kto już o nich nie słyszał. Coraz silniej oddziałują na tradycyjne finanse, giełdy i gospodarki. Choć wciąż podchodzi się do nich z ostrożnością, coraz częściej dostrzega się także zalety technologii, na której są zbudowane. Jak dokładnie kryptowaluty oddziałują na bankowość, rynki finansowe i gospodarkę?
Kryptowaluty rzucają wyzwanie tradycyjnemu systemowi finansowemu
Tradycyjny system finansowy jest oparty na dwóch modelach. W modelu anglosaskim dominującą rolę w gospodarce odgrywa rynek kapitałowy. Z kolei w niemiecko-japońskim, który dominuje w Europie, najistotniejsze znaczenie dla systemu finansowego mają banki.
Kryptowaluty zrywają z tymi modelami, całkowicie eliminując jakichkolwiek pośredników. Technologia blockchain zapewnia decentralizację, co oznacza, że nie istnieje podmiot nadzorujący i zarządzający systemem. Użytkownicy sieci mogą przeprowadzać transakcje bezpośrednio między sobą. Takie rozliczenie jest znacznie tańsze, nie trzeba bowiem ponosić prowizji i opłat transakcyjnych. Kryptoaktywa pozwalają także na większą anonimowość, co we współczesnej bankowości zbierającej szereg danych o naszych zachowaniach płatniczych już dawno nie jest możliwe.
Banki dostrzegły zalety technologii blockchain i wraz z fintechami wykorzystują go w obszarach płatności, identyfikacji klientów i zarządzania danymi. W Polsce trwają ponadto prace nad ustawą o kryptowaktywach, przez którą w ofercie banków będą mogły pojawić się produkty i usługi z tego zakresu.
Blockchain umożliwia realizację płatności i przelewów znacznie szybciej niż tradycyjne systemy finansowe. Podczas gdy zaksięgowanie klasycznego przelewu może zająć nawet dwa dni, transakcje oparte na blockchainie odbywają się praktycznie w mgnieniu oka, co umożliwia natychmiastowe rozliczenia, nawet na skalę międzynarodową. Dodatkowo, transakcje te gwarantują anonimowość i eliminują potrzebę korzystania z pośredników, doskonale wpisując się w koncepcję zdecentralizowanych finansów — komentuje Gracy Chen, CEO Bitget.
Kryptowaluty rozgościły się na rynku kapitałowym
Kryptowaluty przyciągają uwagę zarówno inwestorów, jak i regulatorów rynku finansowego. Choć często uważa się, że kursy kryptowalut są kształtowane wyłącznie przez popyt i podaż, a decyzje inwestorów napędzają głównie emocje i sentyment, to z każdym rokiem ich powiązania z tradycyjnym rynkiem finansowym stają się coraz silniejsze. Podobnie jak giełdy, kryptowaluty reagują na wydarzenia makroekonomiczne. Kiedy wzrasta ryzyko systemowe, a inwestorzy szukają schronienia w bezpiecznych aktywach, takich jak złoto, rynek kryptowalut często doświadcza odpływu kapitału.
O postępującej adaptacji kryptowalut do tradycyjnych rynków finansowych świadczy zatwierdzenie pierwszych ETF-ów na Bitcoina w styczniu 2024 roku, co otworzyło drzwi do napływu kapitału instytucjonalnego na rynek kryptowalut. Warto również zwrócić uwagę na stablecoiny — kryptowaluty powiązane z tradycyjnymi aktywami, takimi jak złoto czy dolar, które zostały stworzone w celu ograniczenia zmienności i zapewnienia większej stabilności.
Choć w wielu krajach podejście do kryptowalut jest wciąż ostrożne, decydenci zaczynają dostrzegać, że to innowacja zdolna zrewolucjonizować tradycyjny system finansowy. Kryptowaluty coraz mocniej zakorzeniają się na rynkach finansowych, a to, na ile uda się wykorzystać ich potencjał, będzie w dużej mierze zależeć od wprowadzanych regulacji — mówi Gracy Chen.
