Coraz mocniejsza pozycja kraju w pierwszej 10-tce światowych gigantów sektora FinTech, 7-krotny wzrost wartości ekosystemu startupów w ostatnich 5 latach czy czołowe miejsca w globalnych rankingach oceniających cyfrowe kompetencje oraz cyber bezpieczeństwo – tak prezentuje się Litwa ze swoimi głównymi specjalizacjami. To rezultat podjętej przez władze w Wilnie strategii reformy agencji rządowych, której celem jest rozwój i umocnienie pozycji północnego sąsiada Polski w obszarze innowacji i technologii. Powołana właśnie Litewska Przestrzeń Innowacji przy Ambasadzie Litwy w Warszawie (Innovation Agency Business Network Space) jest kolejnym krokiem w budowaniu swojej wyjątkowej pozycji oraz relacji w regionie, z krajami Grupy Wyszehradzkiej oraz z globalnymi partnerami.
Nowo otwarta Litewska Przestrzeń Innowacji przy Ambasadzie Litwy w Warszawie jest odpowiedzią na obecne wyzwania geopolityczne. Polska jest nie tylko naszym najbliższym sąsiadem, ale także kluczowym partnerem strategicznym. W pierwszej połowie tego roku aż 10% litewskiego eksportu trafiło do Polski. Aktywnie współpracujemy w obszarach obronności, rozwoju nowych technologii oraz wymiany naukowej. Skupiając się na eksporcie produktów o wysokiej wartości, przyciągając kapitał wysokiego ryzyka i rozwijając współpracę międzynarodową w regionie, chcemy budować dynamiczny ekosystem innowacji, który przyniesie korzyści zarówno Litwie, Polsce, jak i innym państwom Europy Środkowo-Wschodniej — mówi Karolis Žemaitis, wiceminister gospodarki i innowacji.
Osiągnięcia Litwy obszarze innowacji są imponujące: według najnowszego raportu European Innovation Scoreboard 2024 Litwa wykazuje najwyższy wskaźnik wzrostu w ekosystemie innowacji o wartości 3,7 punktu procentowego, przewyższając znacznie średnią UE wynoszącą 0,6%.
Zgodnie z obraną strategią litewski rząd zakłada podwojenie udziału produktów i usług o wysokiej wartości dodanej w eksporcie, potrojenie prywatnych inwestycji sektora R&D, a z samego sektora biotechnologii – wygenerowanie 5% PKB do 2030 r. Ze względu na podjęte działania w obszarze innowacji Litwa chce przesunąć się z 18. na 12. miejsce w European Innovation Scoreboard, zaś w światowym rankingu Global Innovation Index z 34. na 20. miejsce do roku 2030.
Hub innowacji
Obecnie kluczowymi obszarami, które pozwolą Litwie utrzymać pozycję lidera w regionie, jest rozwój innowacji w sektorze obronności, biotechnologii, FinTech, a także dalszy rozwój ekosystemu startupów. Już teraz północny sąsiad Polski, z liczbą ponad 1000 startupów, z kadrą 18 tys. wysoko wykwalifikowanych specjalistów jest drugim najszybciej rozwijającym się ekosystemem startupowym w Europie Środkowo-Wschodniej, a jego wartość wycenia się na 13,7 mld euro. Litwa może pochwalić się aż 3 startupami typu unicorn, czyli firmami, których wartość przekracza 1 mld euro, czyli Vinted, Nord Security i Baltic Classifieds Group (BCG), oraz 6 z dużym litewskim udziałem: Flo Health Inc., Wargaming, KAYAK, Revolut, Mambu i Unity. Litwa stała się także największym hubem fintechowym w Europie z liczbą 270 podmiotów, wśród których znalazły się podmioty związane z internetową bankowością, płatnościami cyfrowymi, krypto-aktywami czy oprogramowaniem finansowym. Dzięki rozwojowi kluczowych obszarów technologicznych, północny sąsiad Polski znalazł się na 1. miejscu w Europie pod względem licencjonowanych firm FinTech i na 10. miejscu w światowym rankingu państw o najwyższym stopniu rozwoju tego sektora, a samo Wilno uznane zostało za najlepiej przygotowane miasto Unii Europejskiej pod względem cyberbezpieczeństwa. Litewski sektor FinTech obsługuje obecnie 35 mln użytkowników rocznie i kwitnie dzięki sprzyjającemu otoczeniu regulacyjnemu i silnemu wsparciu rozwiązań typu blockchain czy identyfikacji cyfrowej.
Współpraca biznesowa
Lokalizacja Litewskiej Przestrzeni Innowacji w Warszawie jest uzasadniona jej strategicznym położeniem. Polska ceniona jest za dynamiczny ekosystem technologiczny, intensywny rozwój infrastruktury, wysoko wykwalifikowaną kadrę specjalistów, kontakty międzynarodowe, które tworzą dodatkowy potencjał rozwoju dla litewskich firm.
Dwustronna współpraca firm stwarza możliwości pozyskania wspólnego finansowania z UE na realizację projektów mających na celu wsparcie innowacji, badań naukowych oraz przedsiębiorczości w Europie Środkowej i Wschodniej – podkreśla Romualda Stragiene, dyrektor Agencji Innowacji na Litwie. – Dodatkowo w Warszawie swoje oddziały mają firmy takie jak Google, Microsoft, Amazon i inne duże przedsiębiorstwa, które koordynują cały nasz region, więc dostęp do nich jest niezwykle ważny dla litewskich firm. Polska jest również bramą do ponad 100 milionów konsumentów w krajach tj. Czechy, Słowacja i Rumunia – dodaje.
Przestrzeń sieci biznesowej Agencji Innowacji ma na celu wspieranie współpracy dwustronnej i wzmacnianie więzi gospodarczych, szczególnie w sektorach takich jak robotyka, obrona i biotechnologia, a jednocześnie ułatwianie tworzenia partnerstw niezbędnych do odbudowy Ukrainy.
Kluczowe obszary rozwoju
Sektory ICT, robotyki, biotechnologii i technologii laserowych należą do najprężniej rozwijających się branż litewskiej gospodarki. Technologie informacyjno-telekomunikacyjne (ICT) mają obecnie ponad 5-procentowy udział w gospodarce kraju, a eksport produktów z tego obszaru (rozwiązania Big Data, AI, blockchain, media audiowizualne, inteligentne systemy transportowe, czy cyberbezpieczeństwo) rośnie średnio o 34% rocznie. Wysoki odsetek eksportu światowego odnotowuje także branża laserowa, bo aż na poziomie 89%. Aż 95 ze 100 najlepszych światowych uczelni korzysta z litewskich technologii laserowych. Jeden z najsłynniejszych laserów o ekstremalnie wysokiej intensywności – SYLOS powstał właśnie na Litwie. Biotechnologia to jeden z najszybciej rozwijających się sektorów w regionie z 30% rocznym wzrostem przychodów i ponad 80 startupami, który wnosi obecnie 2,7% do litewskiego PKB, a do 2030 r. planuje się dwukrotny wzrost.
W sektorze obronności działa obecnie ok. 100 innowacyjnych firm oferujących produkty, usługi i komponenty dla wojska. Do najbardziej zaawansowanych rozwiązań wykorzystywanych przez sektor obronności należą technologie fotoniczne, inżynieryjne i produkty ICT. Systemy elektrooptyczne i laserowe, czy anty-dronowe litewskich firm tj. RSI Europe, czy Brolis są obecnie używane m.in. przez wojsko ukraińskie, kraje UE oraz kraje członkowskie NATO.
W pierwszej połowie 2024 roku litewski sektor zaawansowanych technologii odnotował 12% wzrost eksportu, co potwierdza pozytywne tendencje w branży innowacji.
