Scanway, polski lider technologii obserwacyjnej z kosmosu, znalazł się pośród rekomendowanych podwykonawców w ofercie przetargowej wybranej przez Europejską Agencję Kosmiczną ESA do zrealizowania projektu Camila (Country Awareness Mission In Land Analysis) – największej cywilnej konstelacji satelitarnej w historii polskiego sektora kosmicznego.
Liderem projektu jest Creotech Instruments, który 10 kwietnia br. zawarł z ESA umowę o wartości 51 925 511 EUR, z czego 26 330 560 EUR zostanie przeznaczone na prace, których wykonanie jest planowane do zrealizowania przez ośmiu podwykonawców, w tym Scanway. Zakończenie projektu jest przewidziane na grudzień 2027 roku. Bilateralny projekt Ministerstwa Rozwoju i Technologii oraz ESA jest finansowany z polskiej składki do ESA na lata 2023-2025, zwiększonej w sierpniu 2023 roku o dodatkowe 360 mln EUR.
Scanway jest gotów dostarczyć kluczową technologię, w postaci ładunków użytecznych (teleskopów), do satelitów optycznych dla największej i najbardziej zaawansowanej cywilnej konstelacji satelitarnej do obserwacji Ziemi w historii Polski. To ogromne wyróżnienie dla naszej firmy i pracy, jaką od 9 lat wkładamy w rozwój krajowego sektora kosmicznego, dostarczając instrumenty optyczne do najważniejszych polskich i europejskich misji kosmicznych. Tylko w 2024 roku nasze urządzenia znalazły się w największym polskim satelicie EagleEye czy na pokładzie inauguracyjnego lotu najnowszej europejskiej rakiety nośnej Ariane 6. Wybór przez ESA oferty z rekomendowanym przez Creotech Instruments udziałem Scanway w charakterze jednego z ośmiu podwykonawców to duża szansa dla wielu krajowych firm na szybki rozwój, a przede wszystkim – możliwość dostarczenia Polsce tak pilnie potrzebnych satelitów obserwacyjnych. Jesteśmy dumni z możliwości partycypacji w tym przedsięwzięciu – komentuje Jędrzej Kowalewski, prezes zarządu Scanway S.A.
Największa cywilna konstelacja satelitarna w polskim sektorze kosmicznym
Celem projektu Camila jest stworzenie polskiej konstelacji satelitów obserwacyjnych, dostarczających danych optycznych i radarowych do zastosowań głównie cywilnych na potrzeby administracji publicznej, nauki oraz sektora prywatnego. Konstelacja do obserwacji Ziemi ma zostać wyniesiona na orbitę do końca 2027 roku i składać się z minimum trzech satelitów: jednego optycznego o wysokiej rozdzielczości, jednego optycznego o niższej rozdzielczości oraz jednego radarowego. Projekt Camila przewiduje możliwość dalszego rozszerzenia o kilka dodatkowych opcji, w tym dostawę czwartego satelity oraz zapewnienie obsługi konstelacji na orbicie. ESA zawarła umowę z Creotech Instruments jako liderem projektu, który wykonanie części z wymaganego zakresu prac planuje przeznaczyć ośmiu podwykonawcom, w tym Scanway.
Projekt zwiększy krajowe zdolności kosmiczne, a także wesprze kluczowe sektory, które wykorzystują obrazowania satelitarne m.in. branżę rolniczą, energetyczną, ubezpieczeniową czy logistyczną. Camila to również element strategiczny w zakresie monitoringu infrastruktury krytycznej, w tym efektów zmian klimatycznych i bezpieczeństwa granic państwa. Dzięki realizacji projektu Polska zyska dostęp do najnowszych technologii satelitarnych, co przełoży się na wzrost bezpieczeństwa, rozwój gospodarki opartej na danych oraz promocję krajowych technologii na rynkach międzynarodowych.
Firmy zaangażowane w projekt Camila będą miały doskonałą okazję, aby rozwinąć swoje kompetencje, przyczyniając się jednocześnie do budowy silnej pozycji Polski w globalnym ekosystemie kosmicznym. Scanway jako lider w dostarczaniu zaawansowanych instrumentów optycznych w Polsce może w projekcie odpowiadać za ich przygotowanie, a także za m.in. wsparcie w przetwarzaniu danych i operowaniu konstelacją. Budżet całego projektu to 51,9 mln EUR. Rozwinięte przez nas w ostatnich latach kompetencje, technologie i zaplecze infrastrukturalne pozwalają nam wspólnie z partnerami dostarczyć najlepszych rozwiązań satelitarnych dla kraju. To uniezależni nas od zewnętrznych dostawców i zwiększy bezpieczeństwo Polski, a także wpłynie na szybszy rozwój całego rodzimego sektora kosmicznego i innych gałęzi naszej gospodarki – mówi Mikołaj Podgórski, chief operation officer i współzałożyciel Scanway S.A.
Dynamiczny rozwój sektora kosmicznego w Polsce
Wzrost liczby firm zajmujących się technologiami kosmicznymi i inwestycje w rozwój kompetencji inżynieryjnych oraz naukowych systematycznie budują rosnącą pozycję Polski na międzynarodowej arenie kosmicznej. Ważnym sygnałem wysokiego priorytetu dla rozwoju krajowych technologii kosmicznych było zwiększenie polskiej składki do ESA o dodatkowe 360 mln EUR w latach 2023-2025. Pozwala to nie tylko po raz pierwszy realizować duże, całościowe projekty kosmiczne jak Camila, ale także wysłać drugiego Polaka w kosmos – Sławosz Uznański-Wiśniewski, polski astronauta projektowy ESA został wyznaczony do udziału w misji Axiom 4 na Międzynarodową Stację Kosmiczną ISS, której start planowany jest nie wcześniej niż w maju 2025 roku. To oznacza, że po blisko 50 latach Polska będzie miała kolejnego rodaka, po Mirosławie Hermaszewskim, który znajdzie się w kosmosie.
Począwszy od 2021 roku, Polska każdego roku wysyła na orbitę swoje satelity. Do jednych z najważniejszych misji kosmicznych w ostatnich latach zaliczyć można m.in. wyniesienie autorskiego satelity STAR VIBE spółki Scanway, satelity Intuition-1 spółki KP Labs czy satelity EagleEye konsorcjum firm Creotech Instruments, Scanway i Centrum Badań Kosmicznych PAN. Plany związane z krajowymi konstelacjami jak Camila i PIAST, a także szybki rozwój firm prywatnych sprawiają, że liczba wynoszonych satelitów z udziałem krajowych podmiotów będzie wzrastać.
Rozwój polskiego sektora kosmicznego wymaga kontraktów na duże projekty. Potwierdzają to liczne przykłady z innych krajów, w tym amerykańskiej firmy SpaceX bazującej na istotnych zamówieniach z NASA, dzięki którym rozwinęła się skokowo i miała znaczący wpływ na całą branżę w kraju oraz na świecie. Projekt Camila jest kolejnym, po Mikroglobie, tak dużym i ważnym krokiem dla szybkiego rozwoju krajowych zdolności kosmicznych, a także polskich firm, które będą uczestniczyć w budowie tej konstelacji. Liczymy, że w kolejnych latach Camila będzie jednym z wielu kontraktów o tej skali, bazujących na zwiększonej składce Polski do ESA, z której następnie środki wracają do krajowych firm w postaci zamówień. W drugiej połowie roku Polskę czeka decyzja o wielkości składki na lata 2026-2028 i wierzę, że sukcesy ostatnich lat przedstawicieli krajowego sektora kosmicznego, w tym Scanway i Creotech Instruments, będą ważnym argumentem dla co najmniej utrzymania lub dalszego zwiększania naszej kontrybucji do ESA. Pamiętajmy, że Camila jak każda inna konstelacja na LEO (ang. Low Earth Orbit), będzie co kilka lat wymagać uzupełnień o kolejne satelity, które zastąpią poprzednie i tym samym pozwolą zachować ciągłość działania całej konstelacji – dodaje Michał Zięba, chief technology officer Scanway S.A.
Scanway od kilku lat aktywnie wspiera rozwój polskiego sektora kosmicznego. Rozwiązania optyczne Spółki znalazły się w najważniejszych polskich i europejskich misjach kosmicznych 2024 roku. Spółka dostarczyła kluczowy komponent w postaci największego w historii Polski teleskopu o wadze ok. 10 kg (SOP200) do EagleEye – największego satelity, jakiego Polska wysłała dotąd w przestrzeń kosmiczną. Spółka umieściła ponadto swój sprzęt (Scanway Camera System) w inauguracyjnym locie najnowszej europejskiej rakiety nośnej – Ariane 6, potwierdzając flight heritage kolejnego produktu.
Spółka realizuje jedne z największych w Polsce kontrakty na urządzenia kosmiczne m.in. dla klientów komercyjnych jak Nara Space z Korei Płd. i Marble Imaging z Niemiec. Jest również istotnym konsorcjantem w kluczowych projektach kosmicznych w Polsce, w tym projekcie PIAST, który w 2025 roku ma znaleźć się na orbicie jako pierwsza polska konstelacja nanosatelitów optycznych do zastosowań wojskowych. Na przełomie 2025 i 2026 roku Scanway będzie również częścią misji księżycowej notowanej na Nasdaq amerykańskiej firmy Intuitive Machines, która wykorzysta teleskop wrocławskiej spółki do mapowania powierzchni Księżyca – pierwszy raz w historii, komercyjny polski teleskop będzie uczestniczył w badaniach Srebrnego Globu.
